Джыйырманчы джылланы ал сюреминде тас болгъан малларыбызны излей, Басханнга ётюб кетебиз. Хабазда джылкъы къошда кече къалыргъа деб къайтабыз. Къош иеси, бир асыулу джаш, хапар айта келиб, джырлагъан да этеди.

Ол «Гылджаны», «Татлюканы», «Абул-Керимни джырын», «Басханукъну» джырларын бир ариу айта эди. Ийнаныгъыз, эки-юч кечени ол джаш бла джылкъычы болдум, джырларына юренирге деб. Аланы барын да эсиме алама, малланы уа табмадым. Беш малым тас болгъан эди да, беш джыр келтирдим Джазлыкъгъа.
Артда джыйылгъан джерде мени бла ойнаучан эдиле, къайда, малларынгы джырларын бир айтчы деб. Таб, ачыу да болду талай къарачай джырны Хабазда эшитгениме...
Бир кюн Учкуланнга аудум. Соруулагъанма да, «Гылджаны» Бостанладан бир къыз этгенди, деб билеме. Правленни аллында ат илкични къатында сирелиб тургъанлайыма, бир узун сары киши келиб саламлашды. Танышдыкъ.
- Ёзденлары эбзеледиле, - деди. Анга чарладым, джарыллыгъымы айтдым, «Гылджаны» этген къызны излей келеме деб. Ол къарт ышарды да:
- Ма бу мен келген орамны ёрге барсанг, кёрлюксе, эки къыз бау башында олтуруб турадыла - джырны аланы бири этгенди. Аны анасы да Ёзденланы къыздан туугъанды, эгечинг болады, — деди. Атымы башындан тарта, орамны ёрге айландым. Айтханыча, бираз баргъанлайыма, эки къызны бау башында джюн иш бла булджуна тургъанларын кёрюб, атымы алай ийиб, алагъа чыкъдым. Саламлашханымда, экиси да ёрге къобуб, кюн-ашхы алыб, накъырдагъа да джол бериб бошагъандан сора, джырны иеси къыз бла танышама, хапарымы айтама:
- Малкъарда сени ийнарларынгы джырлаб айланадыла, биз а эшитмегенбиз, аны ючюн, ачыу болуб, сени излей чыкъгъан эдим. Бусагъатда правлен аллында сизни юйюгюзню юретиб ийгенди бир узун сары къарт, эгечинг да болады деб, - дейме.
- Ол киши мени атамды! - деб кюлдю къыз. - ...Бурун къызгъа къалыннга кёбюсюне эки ёгюз, бир ат, он тюмен ачха бериле эди. Совет власть келгенинде, къалынны тохтатыргъа излейдиле, къызларыгъызны сатыб бергеннге саналады деб. Не он къой, не бир ийнек бегим этедиле. Ма, ол джангыз ийнекге этген эдим джырны. Бир джолда Гюрджю улу Къурман келиб, айтдырыб кетген эди, — деб кюлдю къыз.
Къызла къоймадыла да, биринчи мен бир-эки ийнар айтама, сора алай джырлайдыла «Гылджаны». Бир кесек олтуруб:
- Манга айыб эте болурсуз, джыргъа юренирге Джазлыкъдан салыб келгениме, энди, унутуб къойгъунчума дери, кетейим, - деб, къобуб тебрейме. Саламлашыб, джылы айырылдыкъ.
Отузунчу джыллада Сары-Тюзге кёчюб келген эдиле ала. Рабиятха «Гылджа» деб чам халда айтыучан эдиле. Рабият артда Сылпагъарлагъа эрге баргъан эди. Орта Азиягъа барыб, ызыбызгъа къайтханыкъда бир элчиле, сарытюзчюле, эдик.
Тогъуз-он джыл болады Бостанланы Рабиятны ауушханына...
ЁЗДЕНЛАНЫ Абугалий.

«Сёз халы кибикди...» - 2004 дж.

 
{jcomments}