Къаламынг джити болсун!

Подробности
КъЧР-ни халкъ поэти Батчаланы Османны джашы Башир бу кюнледе 65-джыллыкъ юбилейин белгилейди. Ол Къыргъыз ССР-ни Сретенка элинде туугъанды. Тюзлюк хорлаб джуртубузгъа келгенден сора, Огъары Тебердиде орта школну бошагъанды. Аскерден къайтхандан сора 1976-чы джыл Къарачай шахарда институтну суратлау-графика факультетине окъургъа киргенди. Студент заманында маданият, спорт джаны бла эришиулеге кёб къошулгъанды, ёчлю орунлагъа тыйыншлы болуб да тургъанды. Баш билим алыб чыгъыб, урунуу джолун  Огъары Тебердини орта школунда сурат салыу бла черчениеден устаз болуб, башлагъанды.
1970-чи джылладан бери назмула джазады. Назмулары газетледе чыгъа туруб, «Шоркъа» деген джаш джазыучуланы джыйым китабында басмаланадыла. Окъуучула бла тюбешиую алай башланады. Ол кёзюуледе школда адабият кружокга эмда элде джырчы къартладан къуралгъан фольклор къауумгъа да башчылыкъ этеди. Назмулары талай джыйым китабда чыгъадыла, кесини энчи китаблары да басмалана тебрейдиле. Башир РФ-ны Джазыучуларыны эмда Журналистлерини  союзларыны члени да болады. Аны чыгъармалары дерс китаблагъа да тюшедиле. Бизни эм белгили джазыучуларыбызны, литературоведлерибизни Батча улуну поэзиясыны юсюнден статьялары да аз тюлдюле. Бусагъатда ол джыйырма китабны авторуду, аланы талайы орус тилде чыкъгъандыла.
Башир маданият-джарыкълыкъ ишледе да атын айтдыргъанды. Суратлау коллективле аны джырларын кеслерини репертуарларына къошадыла, радио, телевидение бла да берилир ючюн къалмайдыла. Батча улуну «Шам Теберди» бла «Къарачайны Къадау ташы» деген чыгъармалары уа халкъ джырла болуб бошагъандыла.
Башир кеси джазгъан бла къалмай, дуниягъа белгили поэтлени назмуларын ана тилибизде бизге окъутханланы да бириди. Аллай белгили адамладан джыйырмагъа джууукъну чыгъармаларындан кёб затны къарачай тилге кёчюргенди. Бюгюн Батчаланы Баширни 65-джыллыгъы бла алгъышлай, аланы талайын газетде басмалайбыз.

АППАЛАНЫ Билял.
ОМАР ХАЙЯМДАН
Акъылдан кесиме мен этдим кюбюрчек,
Тюзлюкню да сынай, терсликге сала чек.
Бу къадар кюрмени бошадым мен тешиб,
Меннге бермеди бой ёлюмде тюйюмчек.
                                          * * *
Джашасанг да джюзню, алалмазса тансыкъ,
Къумурсха тёбеге сен боллукъса азыкъ.
Кийинсенг да кюпсеча, ол этсе да азлыкъ,
Сен болсанг да патчах, сен болсанг да джазыкъ.
                                   * * *
Джашауну китабын бошадым мен ачыб,
Джаз кетди туурамдан, мен къалгъанма ачыб.
Бу джашлыкъ - къанатлы, ол учуб да келди,
Ол учуб да кетди бетиме кюл чачыб.
                                     * * *
Джашауну тюзюнде энди барды джарыкъ,
Джюрекни сёзюнде энтда барды джарыкъ.
Гёзенни эшигин джабаргъа кюрешсенг да,
Мияла кёзюнде энтда барды джарыкъ.
РАБИНДРАНАТ ТАГОРДАН
Гокка кеси ариулугъун сансыз этед,
Ол тынч келген ариулугъу бир тынч кетед.
Джелле юзе гоккаланы чабадыла дуркъуда,
Юзмесе да джел аланы турлукъдула букъуда.
                                     
РАСУЛ ГАМЗАТОВДАН
 Индияда айтыу барды, джыланла
Алгъы бурун чыкъгъандыла, деб джерге.
Башха тюрлю айтадыла таулула:
Алгъа къушла учхандыла деб кёкге.
Ауузумдан а сёзле былай чыгъалла:
Джерге алгъын чыкъгъандыла адамла.
Бир къаууму артдан къушла болгъанла,
Бир къаууму болгъандыла джыланла.
 УИЛЬЯМ ШЕКСПИРДЕН
Джангкъоз сени ауазынгы сайлайды,
Омакъ башын тардан ёрге къарата.
Кука къачхач джаягъынгы сылайды,
Шимал джелге чачын ууакъ тарата.
Баппахан а тылпыуунгу урлайды,
Къызыл гюл да сукъланады эрнинге.
Мынгылан да сенден бир зат даулайды,
 Джаз кёзюуде къонакъ болуб элинге.
Гауюл сеннге узакъ салам айтады,
Акъ татранда аязынгы акълыгъы.
Сени ючюн гокка джазгъа къайтады,
Джазны сеннге барды энчи сакълыгъы.
Гелеу хансдан дангыл тюзю бек байды,
Хар гокка да сенден бир зат тонайды.

МУСЛИХИДДИН СААДИДЕН
Соргъандыла Меджнуннга адамла былай:
«Джаханимден, джандетден къайсыды?» - деб къолай.
Меджнун айтханд: «Биргеме болса ариуум,
Джаханимге, джандетге да джокъду, - деб, - дауум».
                                    * * *
Джазыкъсына билсенг сейирди хар зат,
Къулну сатыб алыб, этгенем азат.
Айтхан эди ол меннге: «Сенде башхад эн,
Сени кибик адамгъа тюбермеми мен».
 
{jcomments}