БЕДЕР
Джаныуар къылыкълы адам. Аллай адамны тыш джапысы да къутсуз болады. «Айгъыр бедербет, къамамагъан», – деб, уятсыз тиширыуну сёгедиле.
Джыйында кесини хайыры, «тюгю» ючюн бир затдан артха турмагъан. «Уялмагъан буюрулмагъанны ашар» деб, бирсилеге джетерик юлюшню да кесине алыргъа кюрешген джут адам. «Эки джингириги - эки къазагъы, аллай бедерни ким тыяллыкъды!» – деб, аллайлагъа ныгъышда къол силкедиле.

БЕДЕУ
Иги багъылгъан, джарауу джетишген  атны бели. Къарыулу, сингирли, тюзбел. Бедеу белли ат, бедеу боюнлу ёгюз.
«Бедеу сыртлы, бёгек джюрекли тору атым,
Къыргъый санлы, джохар джаллы хора атым».
(О.С. «Джюрек саугъа», 99).
БЕДИШ ТАШ
Ортасы тешилиб, анга сынджыр тагъылыб, эл ортасында неда бир элге туура джерде дайым  туруучу таш. Элде мизамгъа, адетге бузукълукъ этген, къахмелиги неда саякълыгъы ачыкъланнган, урлаб неда джалгъан шагъатлыкъ этиб айыбха тюшген адамланы аллай ташха тагъыб, элни аны юсюне джыйылма къойгъандыла. Анга, тюкюрюб, налат бергендиле,  ёмюрлюк бедишге къойгъандыла. «Оу, мен сени бедиш ташха тагъылыб кёрейим!» – деб, къаргъыш этгендиле. «Бедиш ташха тагъылайым, мен ол ишни этген эсем», – деб ант этгендиле.
Бедиш ташха асламысына тиширыуну такъгъандыла. Эркиши тагъылгъан хапар эшитилмегенди. Эркиши къалса айыбха, аны, аллын артына айландырыб, эшекге миндиргендиле; элни орта орамы бла ёрге-энгишге элтиб, «бетин» джамагъатха кёргюзтгендиле. Анга да, налат ташха тагъылгъан адамгъача, тюкюрюб, налат бергендиле. Аллай бедишге къалгъан эркиши андан сора ол элде хазна джашамагъанды. Юйюрю бла башха джерге кёчюб кетгенди. Неда, бек ажымлысы, кеси кесин ёлтюргенди.                 
  БЕДИЗЧИ НЕДА
ШЕКИРТ
Къол хунерге не башха усталыкъгъа юренирге деб, устагъа иш нёгерликге юренирге келген джаш адам. ( Подмастерье).
«Мен Кязимни гюрбеджисинде, бедизчи болуб, юч джыл ишлегенме» (бабугентчи Мокъаланы Идирисни эсгериулеринден).
Бедизчини юрениу заманы юч джылгъа дери болгъанды. Бедизчи хакъ  алмагъанды, хакъ да бермегенди. Къуру да устаны не джумушун да этерге тыйыншлы болгъанды. Бошаб, элине, юйюне атланса, аны эли, тукъуму, къурманлыкъ этиб, устагъа да нохта бау бериб, алай айырылгъандыла.
Бир-бирде бедизчиле усталаны кеслерин да озгъандыла. «Устаны  шекирти озгъанлай», деб аны ючюн айтадыла. Дагъыда: «Ишлегенинг биреу ючюн болса да, юреннгенинг кесинг ючюн», дегендиле.
БЕКТУР
Джашчыкъла, джыйылыб, къырдышда ойнаучу оюн. Ойнагъанла кёзюу-кёзюу сыртларындан энгишге ийиледиле. Бирси джашчыкъла, чабышыб, аны белине минедиле. Ёчге тюшген кёлтюралгъаны чакълы кёлтюреди, джыгъылса, къабдырады.
БЕЛГИ КЪУУГЪУН
Таулу эркишиле джашауларыны асламысын мал бла къошда ётдюргендиле. Къошда мал кечиндириу къыйын иш эсе да, андан тышында малны душманлары къуру ач бёрюле болуб къалмай, малсюрле, тахса чабыуулчула да болгъандыла. Малчыла, аладан къорууланыр ючюн, кёб тюрлю амал излегендиле.
 Къошлада «басхан парийле» деб, сарыкъулакъ, бештырнакъ парийле тутхандыла. Аланы, сюрюу къайтарыргъа, стауат сакъларгъа юретгенден сора да, къошлагъа чабыуул болса, элге къуугъуннга барыргъа, азыкъ тауусулгъанын, ауругъан, ёлген болса да билдирирге юретгендиле. Сёз ючюн, итни бойнуна сыннган таякъчыкъ, садакъ окъ, къан быстырчыкъ тагъыб, къуусала, элде мал сюрюлгенин, малчылагъа хата болгъанын билиб, олсагъатдан къуугъун джыйынны джыйгъандыла. Итни бойнуна четен маталлы орунчукъ, хурджунчукъ тагъыб, ашырсала, къошда азыкъ тауусулгъанын билгендиле.
«Мох-мох, парий», – деди Баракъ, парийни бойнуна къочхар териден ийлениб, тюгю да джумушатылгъан джары хызенчикни тагъыб. Сора джолгъа чыгъарыб: «Уст, уст!» – деди.
Парий, акъыллы кёзлерин Баракъгъа къадаб, аз мычыды да, энгишге къууалады.
Эшик къангала тырналгъанын эшитиб, Баракъны къатыны юйден чыкъды. Парийни кёрюб:
– Оу, мен джарлы, парий, нек келгенсе? Мал, джан саумуду? – деб, гузаба этди. Парийни бойнунда хызенчикни эслеб, эс джыйды. – Ох,ох, тейриге табу болсун, рахатды къош, азыкъ, туз деб келгенсе. Джаш бусагъат эшеклени джерлесин…». (Чот. Б. «Къобан башлада»).
Романны башха джеринде Баракъ парийни къуугъуннга джибереди.
«Кече арасында къош тамада Баракъ, итлени сынсыгъанларын эшитиб, къошха палах джууукълашханын билди. Ол, эрлай, итни къошха чакъырды да, къошну чалы къазыгъына тагъылыб тургъан садакъ орундан садакъны тартыб алыб, аны уч темири джетген джерден чорт къыркъды. Чепкен шалбарыны хурджунундан биягъы хызенчикни чыгъарды да, сыннган сабакъ учну аны ичине салыб, башын къаты къысды. Хызенчикни итни бойнуна такъды».
«Мох, парий, мох, къара кюч келликди бюгюн бизге… Атыл элге! – деди. Джолну энишин кёргюзтюб: «Уст, уст!» – деди».