Меркулов Иван Петрович Ставрополь крайны Кочубей районуну Рощинский элинде 1909-чу джыл къыркъар (август) айны 12-де туугъанды.
Уллу Ата джурт къазауатны аллы бла Иван Петрович «Ставропольуголь» управлениени Микоян-Шахарда орналгъан 13-чю номерли шахтасында ишлегенди. 1941-чи джылны аякъ сюреминде уруш этерге атланнганды. Снайперле хазырлагъан школну да тауусхандан сора, 1942-чи джылны элия (июль) айыны 10-дан башлаб, фашистле бла къаты сермешиулеге къошулуб тебрегенди.
Дуниягъа белгили Сталинград урушда да ол къанлы джау бла джигитча сермешиб, кёзге илиннгенди. Андан сора ол Дон, Къыбыла-Кюн батхан, 3-чю эмда 2-чи Украин фронтланы къурамларында уруш этгенди. Донбасс ючюн баргъан сермешиулеге, джауну Никопольск-Криворож табада кючлю бетджанын къурутуугъа къатышханды, Украинаны, Одессаны, Молдавияны, Румынияны, Венгрияны эмда Чехословакия азатлаугъа тири къошулгъанды.
Уруш джолла аны Кишинёвгъа, Дебреценнге, Будапештге, Братиславагъа, Прагагъа да элтгендиле – къайда къазауат этсе да, ол тенглерине юлгю болгъанлай тургъанды.
1943-чю джыл къыркъар (август) айны 23-де 610-чу атыучу полкну 1-чи батальонуну снайпери сержант Иван Петрович Меркуловну ол къуллукъ этген аскер бёлекни башчылары кърал саугъагъа теджерге тыйыншлы кёргендиле. Айхай да, 18-28 фашистни къыргъан ётгюр аскерчи джаш, кёб да бармагъанлай, 1943-чю джыл къыркъаууз (сентябрь) айны 10-да кесини биринчи саугъасын алады – анга Къызыл Джулдузну ордени бериледи.
Иван Петрович Днепр ючюн баргъан сермешиуледе айырылыб уллу джигитлик танытханды. 1943-чю джыл къыркъаууз (сентябрь) айны 29-да 3-чю Украин фронтну 12-чи аскерини 203-чю атыучу дивизиясыны 610-чу атыучу полкуну тамада сержанты Днепропетровск областны Солонян районуну Вовниги элинде Днепр сууну онг джагъасына ётюб, плацдармны алыр ючюн, къаты сермешиуге къошулады. Джау совет аскерчилени суудан ётдюрмез дыгаласда, кишини башын ёрге кёлтюрюрге къоймай окъну-тобну аяусуз къуяды. Меркулов, окъ-тоб къалайдан къуюлгъанын эслеб, алайлагъа хатерсиз от ачыб, джауну окъ джангур къуйгъан тёрт адамын къурутады. Ол зат совет аскерчилени джолларын ачыкъ этеди. Бу сермешиулени кёзюуюнде батыр снайпер 58 фашистден бошайды.
1943-чю джыл аууз-герги (октябрь) айны 24-де Днепр сууну экинчи кере ётерге керек болады. Алайды да, Запорожье шахарны Днепрогэс районуну къатында тамада сержант Меркулов Днепр сууну онг джагъасына биринчилени сафларында ётеди. Къаты сермешиулени биринде ротаны командири джан береди, Иван Петрович, эрлай джууаблылыкъны бойнуна алыб, аскерчилени чабыуулгъа элтеди. Алайда окопаланы барын да фашистледен тазалайды. Аны бла да къалмай, ызларына къайырылгъан джау аскерчилени джууукъ иймейди. Эки кюнню ичинде тохтаусуз баргъан сермешиулени кёзюуюнде ол кеси 31 фашист солдатны къурутады. СССР-ни Баш Советини Президиумуну Указы бла 1944-чю джыл алтотур (март) айны 19-да ётгюр снайперге «Совет Союзну Джигити» деген сыйлы ат аталады. Аны бла бирге Ленинни ордени эмда «Алтын Джулдуз» медаль да бериледиле.
Иван Петровични уруш джолу Уллу Хорламгъа ие болгъаныбыз бла тамамланыб къалмайды. 1945-чи джыл ол Маньчжурияда япон квантун аскерни къурутуугъа да къатышханды. Алайды да, ол Уллу Ата джурт къазауатны аллындан эм ахыр кюнюне дери уруш этген батыр аскерчилени бириди.
Ол 1987-чи джыл арттотур (апрель) айны 12-де Къарачай шахарда ауушханды.
Быллай адамла ёсюб келген тёлюлеге юлгю болгъанлай турлукъдула.
МАМЧУЛАНЫ Дина.
