Уллу адамлыгъы, ишленмеклиги, тирилиги, мийик культурасы болгъан адам эди халкъыбызны белгили, махтаулу уланы, техника илмуланы доктору, Россия Федерацияны транспортуну сыйлы къуллукъчусу, Россия Федерацияны хурметли темир джолчусу, Россия Федерацияны махтаулу къурулушчусу, Россия Федерацияны транспорт академиясыны академиги, Россия Федерацияны Граждан промышленность къурулушуну академиясыны члени Чотчаланы Аскерни джашы Азрет-Алий. Ол 1952-чи джыл августну 20-да Къазахстанны Чимкент областында Аскерни билим алыргъа тырмашхан, урунууну сюйген юйдегисинде туугъанды. Эркинлик берилиб 1957-чи джыл къарачай халкъ туугъан джуртуна, Кавказгъа, къайтханында Аскерни юйюрю Учкуланнга барады. Азрет-Алий 1959-чу джыл Огъары Учкуланны школуна джюрюб башлайды. Джашчыкъ беш джылында окъуй, джаза да билгенди. Алты джылында школгъа барыб, ариу халисин кёргюзе, бешге окъугъанды. Аны биринчи устазы Хубийланы Ибрагим хаджи сохтасына билим бере, аны ёсерине кёб къыйын салгъанды. Ол 5-чи классха кёчгенинде Хурзук школгъа барады. Анда аны окъутхан устазлары Къасайланы Фатима, Ёзденланы Солтан, Алийланы Разима анга иги билим бергенден сора да ата-бабасыны ашхы адетлерине, адебге-намысха юрете, джашауну айланч-буйланчларында абынмай барырча этиб кюрешгендиле. Азрет-Алий окъуудан сора да спортну бек сюйгенди, культура джанындан да фахмусун танытханды.
Атасы Аскер ол заманда Къасайланы Осман атлы совхозда ишлеб тургъанды. Кърал аны ишлерге «Холодный родникге» иеди. Ол юйдегиси бла ары кёчеди. Азрет-Алий анда школгъа барыб, айырмагъа окъуб, музыка кружокга джюрюб, саксофонда ойнаргъа юренеди. Школну аты бла район, республикан предмет олимпиадалагъа барыб, хорлаб ёчлю орунла алыб тургъанды. Облисполком атасы Аскерни «Ючкекен» совхозгъа кёчюреди. Азрет-Алий Гитче Къарачайда Римгорка орта школну айырмагъа окъуб бошайды. Алайда анга билим берген устазлары Джараштыланы Асланбек, Чотчаланы Айшат, Ижаланы Адыхан бюгюн да айырмагъа окъугъан сохталарын эслерине тюшюре, аны онглу адам боллугъу белгили эди деб, махтау бериб сёлешедиле.
Таулу джаш 1969-чу джыл Ставрополь къурулуш институтну филиалыны кечеги бёлюмюне киреди. 1970-чи-1972-чи джыллада ол аскер къуллугъун сый бла толтуруб къайтады. Окъууун андан ары бардыра, Ставрополдагъы къурулуш институтну кюндюзгю бёлюмюне киреди. Анда окъуй тургъанлай, Ростовну аллай институтуна кёчеди. 1977-чи джыл ол баш окъуу учреждениени «Промышленное и гражданское строительство» деген факультетин къызыл дипломгъа бошайды. Билимин андан ары ёсдюре, Москвадагъы Бютеусоюз инженер-къурулуш институтну аспирантурасына тюшеди. 1980-чы джыл кандидат диссертациясын джетишимли джакълаб, техника илмуланы кандидаты болады. Уллу билим джюрютген джаш адамны Бютеусоюз илму-тинтиу институтха директор этиб ишге аладыла. Ол доктор диссертациясыны юсюнден да ишлейди.
Ишин таб къурай билген фахмулу джаш устаны 1941-чи джыл «Машиносталь» деген илму производство объединениени баш директору къуллукъгъа сайлайдыла. Азрет-Алий ол джыл доктор диссертациясын да джакълайды. Алайда ишлей тургъанлай, аны 1994-чю джыл «Индустройпроект» кърал проект-конструктор эмда технология институтну директору этедиле. Бизни джердешибиз эки джууаблы къуллугъун да сый бла толтуруб ишлеб тургъанды. Москвада кёб джылланы джашагъанды. Джашауунда кёб тюрлю илму литература чыгъаргъанды. Илмуланы кандидатларын, докторларын хазырлагъанды.
Чотча улу джамагъат ишлеге да къошулгъанлай тургъанды. Ростовда, Москвада къарачай диаспораланы къураб, аланы ишлерин бардыргъанланы бириди. Окъуугъа, спортха, культурагъа, литературагъа спонсор болушлукъ этгенлей тургъанды. Аны таныгъанла, билгенле айтхандан, Азрет-Алий джашауунда кёб онглу адамгъа тюбегенин, халкъына къуллукъ эте, онгсузгъа, къарыусузгъа, инджилгеннге болушханын кесине насыбха, къууанчха санагъанды. Ариу халили, ийманлы, тюз иннетли адамланы бек сюйгенди. Динни терен ангылагъанды. Джаш тёлюню атаны, ананы сюерге, аланы къууандырыргъа, игилик этерге тырмашыргъа юретгенди.
Адебни-намысны, халкъны ашхы адетлерин сакълагъан огъурлу, таукел, тири адам джууаблы ишлерин, къуллукъларын бюсюреулю толтургъанды. Адамлагъа игилик излегени аны юсюнде баш шартларыны бири болгъанды. Миллетлени арасында шохлукъну, къарнашлыкъны кёпюрлерин салгъанлай тургъанды. Аны джюрек джылыуу кёблени джылытханды. Чамны ангылагъанды, кеси ариу чам эте билгенди. Москвада, Къарачай-Черкесияда, Россияны башха регионларында кёб тенги бар эди.
Азрет-Алий 2002-чи джылдан тыйыншлы солуугъа чыкъгъанды. Алай а, юйде тынч олтуруб туралмай, джаш адамланы спортха, ариу халиге юрете, алагъа миллет тепсеулени, классика музыканы сюйдюрюб кюрешгенди.
Къызы Алиса Шимал Кавказ кърал гуманитар-технология академияны аспирантурасында окъуйду.
Кърал Азрет-Алийни къыйынына тыйыншлы багъа бере, аны кёб тюрлю саугъала бла саугъалагъанды. Аланы арасында Россияны джолларыны, транспортуну, къурулушуну министерстволарыны Хурмет грамоталары дагъыда башха саугъалары бардыла.
2016-чы джыл августну 14-де ауушханды, джандетли болсун. Аны джашау джолу джаш тёлюге юлгюдю.
Атасы Аскер ол заманда Къасайланы Осман атлы совхозда ишлеб тургъанды. Кърал аны ишлерге «Холодный родникге» иеди. Ол юйдегиси бла ары кёчеди. Азрет-Алий анда школгъа барыб, айырмагъа окъуб, музыка кружокга джюрюб, саксофонда ойнаргъа юренеди. Школну аты бла район, республикан предмет олимпиадалагъа барыб, хорлаб ёчлю орунла алыб тургъанды. Облисполком атасы Аскерни «Ючкекен» совхозгъа кёчюреди. Азрет-Алий Гитче Къарачайда Римгорка орта школну айырмагъа окъуб бошайды. Алайда анга билим берген устазлары Джараштыланы Асланбек, Чотчаланы Айшат, Ижаланы Адыхан бюгюн да айырмагъа окъугъан сохталарын эслерине тюшюре, аны онглу адам боллугъу белгили эди деб, махтау бериб сёлешедиле.
Таулу джаш 1969-чу джыл Ставрополь къурулуш институтну филиалыны кечеги бёлюмюне киреди. 1970-чи-1972-чи джыллада ол аскер къуллугъун сый бла толтуруб къайтады. Окъууун андан ары бардыра, Ставрополдагъы къурулуш институтну кюндюзгю бёлюмюне киреди. Анда окъуй тургъанлай, Ростовну аллай институтуна кёчеди. 1977-чи джыл ол баш окъуу учреждениени «Промышленное и гражданское строительство» деген факультетин къызыл дипломгъа бошайды. Билимин андан ары ёсдюре, Москвадагъы Бютеусоюз инженер-къурулуш институтну аспирантурасына тюшеди. 1980-чы джыл кандидат диссертациясын джетишимли джакълаб, техника илмуланы кандидаты болады. Уллу билим джюрютген джаш адамны Бютеусоюз илму-тинтиу институтха директор этиб ишге аладыла. Ол доктор диссертациясыны юсюнден да ишлейди.
Ишин таб къурай билген фахмулу джаш устаны 1941-чи джыл «Машиносталь» деген илму производство объединениени баш директору къуллукъгъа сайлайдыла. Азрет-Алий ол джыл доктор диссертациясын да джакълайды. Алайда ишлей тургъанлай, аны 1994-чю джыл «Индустройпроект» кърал проект-конструктор эмда технология институтну директору этедиле. Бизни джердешибиз эки джууаблы къуллугъун да сый бла толтуруб ишлеб тургъанды. Москвада кёб джылланы джашагъанды. Джашауунда кёб тюрлю илму литература чыгъаргъанды. Илмуланы кандидатларын, докторларын хазырлагъанды.
Чотча улу джамагъат ишлеге да къошулгъанлай тургъанды. Ростовда, Москвада къарачай диаспораланы къураб, аланы ишлерин бардыргъанланы бириди. Окъуугъа, спортха, культурагъа, литературагъа спонсор болушлукъ этгенлей тургъанды. Аны таныгъанла, билгенле айтхандан, Азрет-Алий джашауунда кёб онглу адамгъа тюбегенин, халкъына къуллукъ эте, онгсузгъа, къарыусузгъа, инджилгеннге болушханын кесине насыбха, къууанчха санагъанды. Ариу халили, ийманлы, тюз иннетли адамланы бек сюйгенди. Динни терен ангылагъанды. Джаш тёлюню атаны, ананы сюерге, аланы къууандырыргъа, игилик этерге тырмашыргъа юретгенди.
Адебни-намысны, халкъны ашхы адетлерин сакълагъан огъурлу, таукел, тири адам джууаблы ишлерин, къуллукъларын бюсюреулю толтургъанды. Адамлагъа игилик излегени аны юсюнде баш шартларыны бири болгъанды. Миллетлени арасында шохлукъну, къарнашлыкъны кёпюрлерин салгъанлай тургъанды. Аны джюрек джылыуу кёблени джылытханды. Чамны ангылагъанды, кеси ариу чам эте билгенди. Москвада, Къарачай-Черкесияда, Россияны башха регионларында кёб тенги бар эди.
Азрет-Алий 2002-чи джылдан тыйыншлы солуугъа чыкъгъанды. Алай а, юйде тынч олтуруб туралмай, джаш адамланы спортха, ариу халиге юрете, алагъа миллет тепсеулени, классика музыканы сюйдюрюб кюрешгенди.
Къызы Алиса Шимал Кавказ кърал гуманитар-технология академияны аспирантурасында окъуйду.
Кърал Азрет-Алийни къыйынына тыйыншлы багъа бере, аны кёб тюрлю саугъала бла саугъалагъанды. Аланы арасында Россияны джолларыны, транспортуну, къурулушуну министерстволарыны Хурмет грамоталары дагъыда башха саугъалары бардыла.
2016-чы джыл августну 14-де ауушханды, джандетли болсун. Аны джашау джолу джаш тёлюге юлгюдю.
Лепшокъланы Хусеин.
{jcomments}
