- Подробности
Гузаба́ торопливый, срочный, спешный; наспех.
Гула́ балк. тупоумный; тугодум; чала-~ хапарла недостоверные слухи.
Гулла́ балк. то же, что сандыкъ карач. гроб.
Гулма́к (-гы) ком, сгусток (обычно в изделиях из муки).
Гуло́с держак, ручка (у сохи, у набалдашника).
Гулоч набалдашник; ~ таякъ посох с набалдашником.
Гума фольк. арсенал.
Гумай (?) бот. название сорного растения.
Гуммо́с карач. 1) бородавка; нарост (на теле) 2) а) специальные удила для вола б) намордник из прутьев ◊ эшек ~ рак, опухоль ж. (на коже).
Гуму́ балк. кладовая, кладовка.
Гумук трамбовка (орудие).
Гуму́л балк. квас; зынтхы ~ овсяной (овсяный) квас.
Гумулджу́к (-гу) балк. муравей.
Гуму́х балк. тупой; ~ болургъа затупиться, притупиться.
Гумхо глухой // глухо (о звуках).
- Подробности
Ана джюрек
- Ой анам!
Бу сёзлени Мухаммат дорбунда къая ташны тюбюнде къалгъан заманында кесини акъылында айтды. Алай а, ана джюрек обурду, Шышау джашыны бу сёзлерин олсагъатлай огъуна эшитди.
- Ой! – деди ол, эки аягъын джерге салындырыб, биягъы люуюлдеуюк темир орундугъуна тюз олтурургъа кюреше.
Олсагъатлай Мариям, джатхан джеринден секириб туруб, башы болмагъан патеген лампаны джандырды да, Шышаугъа келиб, кёзюне къарай:
- Не болгъанды, анам? - деб сорду.
- Атангы уят да, бери чакъыр. Айтырым барды, - деди Шышау, джылары тамагъына тыгъыла.
Ол кёзюуде Хуштан уяу эди. Къатыныны ол сёлерин эшитгенлей, джатхан джеринден туруб, келиб:
- Бу джазыкъланы джанларын аласа да, кече арасында алай нек къычыраса? - деди ол, Шышауну къатында бетлери кетиб сюелген къызлары бла келинине кёзюу-кёзюу къарай. Сора: - Сиз барыгъыз да, джатыгъыз да, джукълагъыз. Ансы ол джаханим ишигизге джукъудан тоймай барсагъыз, къыйналлыкъсыз, - деб, аланы орунларына ашырды да, къатынына бурулуб, анга: - Айт энди: меннге не дерге излей эдинг? - деди.
- Тюшюмде Мухамматны бир тик джерде ол экисин кёзюу-кёзюу къондуруб айланыучу боз атынгдан джыгъылыб кёрдюм. Бир ишексиз джарлы балама не эсе да болду! - деди Шышау, джетиб, джашын ёрге тургъузурун тилегенча, джыламукъ ургъан кёзлерин Хуштаннга джалбарынчлы къарата.
- Подробности
Гиздо́х карач. уст. выступ на конце чабанской палки ◊ ~ ууадых деталь сохи.
Гизи поросёнок до месячного возраста.
Гиллиулетиу раскачивать.
Гиляс ред. бот. черешня.
Гиляу́ расщелина; сквозное отверстие; дыра.
Гимада́х балк. тупой; ~ джюлгюч тупая бритва.
Гимигирге́ карач. разг. окочуриться.
Гин карач. укроп.
Гина специальное ярмо, применяемое при проведении полевых работ.
Гинаду́р 1. карач. текст. гинадур (вид шёлка). 2. краска в составе которой доминирует серебро.
Гина́з разг. князь.
Гинасуу́ ртуть; уровень; термин образован из гина «неустойчивый, беспокойный» + суу «вода». Сравн.: гына «непостоянный, беспокойный»; гынтдылы «капризный, озорник»; ~ адам «изворотливый, скользкий человек».
Гин-гёленди́р кулинар. специи.
Гинджа то же, что гинза бот. кинза.
- Подробности
Адиюх къаланы хапары (джарыкъ къоллу Адиюхну) Мамия къаланы хапары бла бирча мотивлени суратлайды, нарт Сосуркъа бла байламлыды. Аны юсюнден Л. И. Лавровну иши басмаланыбды. Мамия къаланы юсюнден а алкъын тыйыншлы иш баджарылмагъанды. Ол огъай, бизде эсгертмелени сакълаучу общество аны юсюнден хапар айтыргъа унутуб къойгъанды. Хурзук ёзенни ичи бла уа джыл сайын кёб турист озады. Къаланы тюбюнден ёрге къараб эслегенден ары аланы аны юсюнден хапарлары болмайды. Тау тёппеледе орналгъан къалала Малкъарда, Эбзеде, Тегейде, Чеченде, Ингушда аслам тюбейдиле. Узакъ ёмюрледен бизге саугъагъа берилген къадама къаланы заман тёппелерин сыйдамласа да, бармыды алагъа сууукъ джюрек бла сансыз къараргъа мадар?! Мамия къаланы юсюнден тарих литературада хапар азды. XIX-чу ёмюрню 80-чы джылларына дери илму джолоучула аны юсюнден хапар бермейдиле. Аны амалтын чертерге керекбиз: бюгюнлюкде да хазна адамгъа белгили тюлдю. Мамия къаланы юсюнден эм алгъа бизге хапар айтханла М. Алейников бла Г. Петров болгъандыла. Аланы къысха хапарлары 1879-чу джыл «Кубанские областные ведомости» газетни бетлеринде басмаланнгандыла. Мамия къала Хурзук элни Байрамукъланы (Бюттюланы) тийресини башында къаядан Хурзук тюзюне (Къобанланы тюзге) ариу тукъум къарайды. Къала орналгъан къая кесини таблыгъы бла кимни да сукъландырады. Джигит устала къаланы джити конус маталлы чынгыл къаяны къабыргъасы бла сейир тукъум салгъандыла. Къала къулакъ ичи бла Минги Тау табадан Къала-арты суу деб ариу чокъуракъ къулакъ суучукъ Къан илипиннге саркъыб къошулады. Къалагъа эм табышлы джолчукъ да Къала къолчукъну ичи бла чыгъады, эм къыйыны уа Хурзук элге айланнган бет джаны бла болады. Ишек джокъду, къаланы эртдеги джолу да Къала-арты къол бла баргъанды. Экспедиция тинтгеннге кёре, къаланы тюбюнде, Байрамукъланы тийрени баш джаны бла, Къала-арты къол бла, ёрге кириб, бурун уллу эл орналгъанды. Элни мюлк турмушу не джаны бла да бай болгъанды. Бир ишексиз, ол эл кеси кереклисин кеси баджарыргъа кюрешгенди, къыйын кюнюнде джаудан башын сакълар муратда кючюн, билимин аямай, къая башында джаугъа къаршчы къала орнатханды. Эски эл тюбюнде бурун темир эритген, къошун кюйдюрген ышанла эсленедиле. Анда-мында хуна юслерине тёшелиб, сослан ташладан ишленнген от келиле бла къол тирмен ташла сакъланадыла.
- Подробности
Къарачай-Черкес Республиканы Орус драма эмда комедия театры Москвада фестивалда болуб къайтды. Аны бла байламлы газетни къуллукъчусу Аппаланы Билял театрны башчысы, Россия Федерацияны халкъ артисти Биджиланы Хасаннга тюбеб, ушакъ этгенди.
- Мен билгенден, аллай къараулагъа сан бир коллектив чакъырылады. Сиз ол сыйгъа къалай тыйыншлы болдугъуз?
- Аллындан башласам, аны Театр къуллукъчуланы бирлешиуюню союзу бла РФ-ны культура министерствосу къурагъан эдиле. Фестиваль кеси да, джыллары 35-ден атламагъан, джаш режиссёрла салгъан спектакллеге къараргъа джораланнган эди. Дагъыда къошарым: Москва бла Санкт-Петербургда баш окъуу заведениелени режиссёрлукъ факультетлерин бошагъанла, Россияны регионларында билимлерин, фахмуларын, усталыкъларын кёргюзюрге болумлары джетгени бла къалгъанын ачыкъларгъа керек эдиле бу ишни бардыргъанла.
Последние новости
Популярное
Документы
В лицах
