Бюгюнлюкде къралны кёб джеринде халкъыбызны атын сый-махтау бла айтдырыб ишлеген, уллу джетишимлеге ие болгъан адамларыбыз аз тюлдюле. Айхай да, биз ала бла ёхтемленебиз, аланы атларын ёсюб келген джаш тёлюге юлгюге айтабыз. Аллайланы бириди Тамбийланы Ахматны къызы Ольга. Ол, къайда джашаса да, къайда ишлесе да тамыры тау джурту бла байламлы болгъанын унутмайды. Миллетибизни ашхы, ариу адетлерин сакълагъанлай, халкъыбызны ётген джолуна сый бергенлей турады.
Эки миллетни да къызыды
Тамбийланы Герийни джашы Ахмат ХХ-чы ёмюрню ал сюреминде Нарсана шахарда джашагъанды. Ол джашагъан эки этажлы юй курорт паркдан узакъ болмагъанды. Революциядан сора Совет власть киргенинде, Тамбийланы юйлерин сыйырыб, Ахматны эки уллу къарнашын, Джетул бла Къазий-Мухамматны, 10 джылгъа Соловкалагъа ашырадыла. Ахматны бойнуна уллу джумуш тюшеди. Анасы Ёлмесханнга, къарнашы Нюр-Мухамматха, ёлген эгечи Байдыматны юч джашына – Байчораланы Хаджи-Дауутха, Ниязбийге эмда Нюрчюкге - къайгъырыргъа керек болады. Ахмат колхозгъа кириб ишлеб башлайды. Минутка деген станцияда юй ишлеб, уллу юйдегисин къанат тюбюне алады. Кёб турмай ол Ахматланы Нюрджанетге юйленеди.
Нюрджанет да, Ахматча, атасындан эртде айырылады. Совет власть аланы юйдегилерине да кёб джарсыу салады. Анасы Шахий, юч джашындан айырылыб, тёрт къызын да алыб, Къабарты-Малкъардан бютеу рысхысы сыйырылгъандан сора, Нарсанагъа кёчюб келеди. Къарачайлыла джашагъан Прудный орамда эки этажлы юй алыб, юйдегисин аякъ юсюне салыргъа кюрешеди. Ахмат бла Нюрджанетни биринчи сабийлери дуниягъа джаратылады. Анга Ахматны къарнашы Нюр-Мухаммат Брузалия деген атны береди. Эки джаш адам, бир-бирин ангылаб, эгечге-къарнашха да болушлукъларын тийире джашайдыла. Джууукъ, тенг, хоншу, тийре бу эки адамны бир-бирлерине былай таб келишгенлерине сюйюнюб къарайдыла.

Быйыл августну 15-си Къарачай-Черкес Кърал миллет библиотекагъа артыкъ да сыйлы кюн болуб ётдю. Ол кюн  бу джарыкълыкъ учреждение эки къууанчны белгиледи. Аланы бири библиотеканы 95-джыллыгъы бла, бири да уллу джазыучу Байрамукъланы Халиматны 100-джыллыгъы бла байламлы эдиле.
Алагъа аталыб баргъан уллу къууанчха республикан властланы келечилери, белгили джамагъат-политика къуллукъчула, алимле, джазыучула, журналистле, артистле, Байрамукъланы тукъумну къартлары келген эдиле.

  

Августну 14-де Нарсана шахарда къарачай миллетни культурасына аталгъан байрам болду.

Ол «Гостеприимный Кисловодск-2017» деген этно-культура фестивалны ышыгъы бла бардырылгъан ишди. Мероприятиени къурагъанла Нарсананы администрациясыны курорт бла туризмни юслеринден управлениеси, культураны хакъындан комитет, къарачай джамагъат организацияла, байрам джарыкъ халда ётер ючюн, кёб къыйын салгъандыла. Ол кюн шахарны курорт бульварында, нарзан ванналаны  къатында, къууанчха къараргъа мингле бла адамла джыйылгъан эдиле. Аллында КъЧР-ни Башчысы Темрезланы Рашидни атындан республикада туризмни, курортланы эмда джаш тёлю политиканы министри Эрикгенланы Анзор хошкелди сёз айтды. Бюгюнлюкде анда джашагъан къарачай диаспора шахарны ёсюмюне магъаналы юлюш къошханын чертиб сёлешди ол. Аны кибик шахар администрацияны, андагъы миллет организацияланы башчылары да къонакъбай тёренчи «хош келигиз» дегенни айтыб джылы сёлешдиле.

Онтёрт джылны тыш джуртлада зор кюнлени сынадыкъ,
Джаханимни азабларын бу дунияда сынадыкъ.
Ачлыкъ, ауруу, джаланнгачлыкъ кёбюбюзню джутдула,
Тюзлюк хорлаб, сау къалгъанла Кавказгъа джол тутдула.

                                                          (Ёзденланы Ш.)
 
Къарачайны къара кюнлерини юсюнден айтылыр, джазылыр ючюн къалмагъанды. Аны юсюнден джырла, назмула, китабла, кинола да бардыла. Мен да кесими къарт атам бла къарт анамы кёчгюнчюлюкде кёрген, чекген къыйынлыкъларыны юсюнден джазаргъа излейме. 1943-чю джыл, ноябрны 2-де саулай къарачай халкъны ёмюрле бла джашаб келген джуртундан зор бла Орта Азия бла Къазахстаннга кёчюредиле. Мени къарт анам Мамчуланы Наныугъа (ата тукъуму Сюйюнчладанды) олсагъатда он джыл болгъанды. Ала юйдегилери бла Тёбен Марада джашагъандыла. Кёчген кюнлерини юсюнден хапар айтса, къарт анам джыламай къоймай эди. 

  «Къарачай» газетни баш редактору Ёзденланы Магометни джашы Альберт газетни коллективин солута, мындан алда Къобан ёзеннге элтген эди. Черкесскеден Газель, Хёндай маркалы машинала бла, 14 адам болуб, джолгъа чыгъабыз. Биргебизге телевидениени къарачай бёлюмюню тамадасы Джанкёзланы Медина оператору бла, уста къобузчу Джашеланы Света, баш иеси, дауурбазчы Джашеланы Рамазан да бар эдиле. Хапар айта, чам-накъырда эте, кюле, ойнай, Ташкёпюрден озуб, Къобан сууну юсю бла Гиляч ёзеннге ётдюрген, эки джанын суу ашаб, чёкдюрюб, ортасындан джарылыб тургъан темир-бетон кёпюрню къатында тохтайбыз. Юсюне миниб тёгерекге къарайбыз. Джюрек къылларыбыз къууанч джырны макъамын сокъгъанча бола, акъылыбызны, сезимибизни ариулукъ къучакълаб, бизни зауукълукъну бешигине бёлейди.
Бу ёзенни табигъаты аламатды. Къобан сууну эки джанында сынджыр болуб сюелген мийик таула, аланы юслерин джасагъан нарат, къайын, чёртлеуюк, чынар, алма, кертме терекле аламат кёрюнедиле.  Былайда не тюрлю аурууну да бакъгъан дарман хансла ёседиле, адамгъа саулукъ берген суула кёбдюле. Башха джерде болмагъан, гокка ханс ийис этген дарман хауасы уллайгъанланы, къартайгъанланы да джашлыкъгъа, учунмакълыкъгъа чакъыргъанлай турады.
Миллетде джюрюген хапаргъа кёре, саулай къралда бир джерде да болмагъан дарман хансла Гиляч ёзенде ёседиле. Пятигорск шахардан, Москвадан фармакологла келиб, бу ёзенде тинтиу, сынау ишле бардыргъанлай турадыла.