КЪАРАТАМЫР (ЧЕРНОКОРЕНЬ ОБЫКНОВЕННЫЙ)

Къаратамыр ханс эки неда кёбджыллыкъ, мийиклиги 50-100 сантиметрге джетген кюл бетли джумушакъ, уллу ёсюмдю. Тюб тамыры узун, урчукъгъа ушашды, тик энгишге ёседи. Эки-юч саптагъайы болады, къатыды, тюз ёрге ёседи, баш джаны кёб бутакълыды, тюб чапыракълары чапыракъ бутакълада битедиле, баш чапыракълары сабсыз гоккалы саптагъайгъа джабышыбдыла.
Къаратамыр хансны биринчи джылында баш тамырындан  джерге джайылыб, уллу, узун, тёгерек чапыракъла ёседиле. Экинчи джылында ол джайылыб ёсген, джашиллей тургъан чапыракъланы орталары бла саптагъайла чыгъадыла.

Чапыракъла да, саптагъайла да кюл бетли джашилдиле. Гоккалары, саптагъайны бутакъларында гюл джоппула болуб, сибирткиликге ушашдыла. Гюлню чапыракълары тунакы къызыл бетлидиле. Бютеу ханс чычхан ийис этеди. Къаратамыр ханс май-июнь айлада чагъады. Урлугъу кюз айлада бишеди. Багушлада, бош атылыб къалгъан джерледе, джол джанлада, джайлыкълада, къургъакъ тик къабыргъалада, тау этекледе, тюз джерледе, темир джол джанлада, ёзен суу джагъалада ёседи. Дарманнга тамыры бла чапыракъларын хайырландырадыла.
Бу ханс джангы алыннганлай неда кебдирилгенден сора юйге, фатаргъа салынса, къазма чычханла, чычханчыкъла да, аны ийисин кёлтюрелмей, тас болуб кетедиле. Быхы тутхан джерлеригизге, гардош уруларыгъызгъа атсагъыз, чычханладан сакъларыкъсыз.
Тюб тамыры кюз айлада къазылыб алынады, чапыракълары уа ханс чакъгъан кёзюуде, май-июнь айлада, джыйыладыла. Кеслерин да морт, кир этмейин, ариу кебдириб джыяргъа керекди.
Алкъын илму багъыуда хайырландырылмагъанны орнундады, халкъ медицинада да эркин джюрютюлмейди.