Быйыл апрелни 8-де Россияны аскер комиссариатлары къуралгъанлы 100 джыл толлукъду. Аллай бир заманны ичинде талай уллу сынаудан ётген, къралыбызгъа халал къуллукъ эте, миллетибизни кёб джигит адамы  халкъыбызны Россиягъа кертилигин танытханды.

 Ата джуртуну джакъчысы болургъа ант этиб, къолуна сауут алгъан адам берген антына толу болургъа борчлуду. Алайды да, талай джылны ичинде  бюсюреуге-махтаугъа тыйыншлы болуб, аскер къуллугъун юлгюге айтырча тындырыб тургъан болумлу адамларыбызны бириди запасдагъы подполковник Теуналаны Исхакъны джашы Сагит. Ол Теуналаны Исхакъ бла аны юй бийчеси Анисатны (Хапаланы Ахьяны къызыны) 9 сабийлерини бири болгъанды. 1957-чи джыл халкъы бла бирге сюргюнден къайтханды ата-бабасыны туугъан джери Кавказгъа. Къобан районну Пристань элинде тохтайдыла. Алай бла Сагит Пристань элде 8-джыллыкъ школну бошайды.  1968-чи джылда уа, Къарачай шахарны 3-чю номерли орта школун тауусуб, орта билим алыб чыгъады. Ол джыл огъуна Совет аскерде  къуллукъ этерге чакъырылады да, ГДР-ге тюшеди. Алайда аскер къуллугъун бардыра турады да, 1971-чи джыл Свердловск шахарда баш танкачы-тобчу усталыкъ берген аскер училищеге киреди. Аны 1975-чи джыл тауусуб, тобчу усталыкъ алыб чыгъады.

 Ата джуртну къоруулагъан таулу джашларыбыз бютеу къралны махтауудула. Биз ала бла ёхтемленнгенлей турабыз. Къралны къалайында да аскер къуллукъларын бет джарыкълы бардыра, ала миллетибизге да уллу сый келтиредиле. Февралны 23-сю джууукълашса, ол адамларыбызны артыкъ да кёб сагъынабыз.
Ташкёпюрчю, махтаулу аскерчи-тенгизчи Алботланы Шамилни джашы Мурат аллай адамларыбызны бириди. 1966-чы джыл Бакуда Каспия Баш аскер-тенгиз училищени штурман факультетин тауусуб чыкъгъандан сора  Балтика, Къаратенгиз, Шимал флотлада аскер къуллугъун  бардыргъанды ол. Аллында суу тюбюнде джюзген кемени командирини тамада болушлукъчусу, артда кемени командири болгъанды.

 Февралны 15-си Совет Союзну бютеу джамагъатына энчи магъанасы болгъан кюн болгъанды, артыкъсыз да бек афганчыларыбызгъа. Нек дегенде, 1989-чу джыл февраль айны 15-чи кюнюнде Совет аскерлени ахыр тизими Афганистандан чыкъгъанды. Къазауатдан джанлары сау къайтхан насыблылагъа бу кюн эсгериу кюндю, анда джанларын бергенлени адамларына уа джюрек джараларын къозгъагъан кюндю, десем, тюз болур. Алайды да, бюгюн мен хапарын айтыргъа излеген бизни джердешибиз, афган къазауатны отлу джолларында джанын-къанын аямай, совет къралны аллында этген антына кертилей къалгъан Байрамкъулланы Мауланы джашы Азретди. Эки джыйырма джыл чакълы бирни узагъында Азретни джууукъ адамлары, аны письмолары бла ушакъ эте, алада Азретни киши джуртда хар кюнюн кёргенча, джюреклерин басаргъа кюреше джашайдыла. 

Байрамкъулланы Мауланы джашы Азрет юйдегилеринде 10 сабийни джетинчиси болуб туугъанды. Атасы Маула кеси да Уллу Ата джурт къазаутда урушха къошулгъан адамланы бири болгъанды.

 Бизни миллетни келечилери уллу къралыбызны джер-джеринде атларын сый-махтау бла айтдырыб ишлейдиле, аланы джашау джоллары ёсюб келген тёлюлеге юлгюдю. Аллай адамланы бири Боташланы Хусейни джашы Къанаматды.

Боташланы Хусейни джашы Къанамат 1959-чу джыл майны 20-да Тёбен Тебердиде туугъанды. Атасы Хусей бла анасы Люба, Борлакъланы Муссаны къызы, алты джаш бла бир къызны ёсдюрюб, джашауну кенг джолуна салгъандыла.

1976-чы джыл Къанамат, Астраханда мореход школну айырмагъа тауусуб, 1977-чи джыл Ейскеде баш аскер авиацион училищеге киреди. 1991-чи джыл аны да айырмагъа бошаб, Тау Артында аскер округда лётчик болуб ишлеб тебрейди.

1991-чи джыл ол Юрий Гагарин атлы Кутузовну орденин джюрютген Къызыл байракълы аскер-хауа академиягъа киреди.

 Апайланы Аскерни джашы Дагир Джёгетей Аягъы районну Джангы Джёгетей элинде 1965-чи джыл туугъанды. 1982-чи джыл элде орта школну тауусханлай, ол «Джёгетей» совхозгъа ишге киреди. Атасы Аскер бла анасы Патия да совхозда уруннганлары себебли, Дагир да, атасына болушлукъ этерге керек болуб, биргесине къойчу болуб джарашады. Анда бир джылны уруннгандан сора, 1983-чю джыл май айда, ол Совет Аскерде къуллукъ этерге заманы джетеди да, борчун берирге кетеди.
Учебкада болгъан алты айыны ичинде аны кёб тюрлю затха юретгендиле. Афганистанда ачы урушла баргъан джыллада, 1984-чю джыл февраль айда, Апай улуну ары иедиле. Башында чертгенимча, ол, талай айны окъуб, кёб затха юреннгени себебли, аны гарнизоннга ашырадыла. Анда ол башындан берилген буйрукъну толтура, джанына къоркъуулу болса да, кёб тюрлю джумушлагъа баргъанлай, аланы толу толтургъанлай тургъанды.
Афганистанны эмда СССР-ни аскер башчыларыны оноулары бла этилген 8 тюрлю уллу операциягъа къошулгъанды сержант Апай улу Дагир. Анда ол связь бёлекни командири болгъанды. Хар бойнуна салыннган борчну айыбсыз толтуруб, командирлеринден бюсюреу табханлай да тургъанды.