Хар адамны джазыуу бирер тюрлюдю. Алада къууанч да, бушуу да, джетишимле бла джарсыула да боладыла. Элбургъан элчи Шхаев Мухамед Салим-Гериевич а кесин насыблы адамгъа санайды.
- Мен интеллигент адамла къурагъан юйдегиде туугъанма, – дейди Мухамед. – Атам эл Советни председатели болуб ишлей эди. Анам да орус тил бла литературадан окъутхан устаз эди. Сабий заманым а мени бек сюйген къарт аналарымы къайгъырыулары бла рахат ётгенди (анам 45 джылында ёлюб къалгъан эди). Атам джамагъатда уллу сыйы болгъан, тюз адам эди. Мен хаманда атама, анама ушаргъа тырмашыб джашагъанма. Анамы джумушакъ джюреклилиги бла хатерлилиги кёчгенди меннге, атамы да юлгюлю, ашхы адам болгъаны меннге ёмюрлюк юлгюлей къалгъанды. Хабез районда халкъ контролну комитетине тамадалыкъ эте 17 джыл ишлегенди. Шхаев Мухамед, Ставрополь шахарда эл мюлк институтну экономика факультетин тауусхандан сора «Элбургъан» совхозда бир джыл ишлейди, бухгалтер болуб. Андан сора аны Хабез райкомда комсомолну экинчи секретары къуллукъгъа кёчюредиле. Комсомол иш бла аскер къуллукъ этген заманында да кюрешгенди Мухамед. Анда да ротасында ВЛКСМ-ни комитетини секретары болуб тургъанды. Аскер къуллугъун ротаны старшинасы болуб тургъанлай тауусханды. Аскерден къайтханлай ол КПСС-ни Хабез райкомуну инструктору болады. Арадан 3 джыл ётерге аны «Черкес» совхозну парткомуну секретары къуллукъгъа кёчюредиле. Ол совхоз а Псаучье-Дахе эл Советге къарагъан беш элни джамагъатындан къуралгъан эди.

- «Черкес» совхозда ишлегеним меннге бек джарагъан эди, - дейди Мухамед. – Мен анда кёб затха юрендим, кёб затны ангыладым. Мухамедни парткомну секретары болуб ишлегени аны Хабез райисполкомну председателини заместители къуллукъгъа салгъанларында бек джарайды.
- Ол заманда мени бла бирге ишлегенлени атларын толу айталмайма. Кимни болса да айтыргъа унутуб къоюб, джанына тиерге излемейме. Эсимде, джюрегимде уа турадыла. Кёблери дуниядан кетгендиле. Барына да бек разыма. Аллай къыйын заманда джарсыуларыбыз кёб болсала да, Хабез районну 70 эмда 75-джыллыкъ юбилейлерин эки кере белгилегенбиз. Ол къууанчлагъа атаб джазылгъан эки буклетни автору болгъаным да кёлюмю кёлтюреди. Аны кибик, туугъан Элбургъан элим къуралгъанлы 330 джыл болгъанын белгилеу къууанчны къураргъа (1996-чы джыл) башчылыкъ этелгеним да джюрегими ёхтем этеди. Биз районну эллеринде биринчи болуб элибизни тарихини юсюнден китаб джазгъанбыз. Ол затха аталыб ётген поэзия, проза, джыр дегенча чыгъармала элни культура байлыгъын ёсдюргендиле. Бизни просветителлерибиз Мекеров Умар бла Табулов Татлустанны атларын ёмюрлюкге сакъланырча этерге болушхан Татаршао Азретге эмда Макаова Фатимагъа джюрек разылыгъымы билдиреме. Аллай эсгертмеле районну, элни, республиканы да байрамыдыла.
Тюрлю-тюрлю къуллукълада бола, Мухамед тамадаладан да, элчилеринден, коллегаларындан да сый, бюсюреу таба ишлегенди. Сюйген Хабез районундан а, кеси айтхандан, кетерге керек болгъанды. 2006-чы джыл Мухамедни КъЧР-ни Президентини указы бла джангы къуралгъан Абаза районну бир кёзюуге дери ишлерик кърал администрациясыны башчысыны заместители этедиле. Аны кандидатурасына бир абазалы да чарламагъанды. Бары аны ким, къаллай адам болгъанын билгендиле. Аны ючюн къуллукъгъа келгенин онгсунуб къойгъандыла…
60 джылында да кесини къарыуун, болумун билген Мухамед кесин инджитмей джашай барады. Юй ишлегенди, терек бачха орнатханды, бир джаш бла бир къызны ёсдюргенди. Бош заманын тенглери бла ушакъ эте ашырады, мюлкюне-рысхысына къарайды. Былтырдан бери уа бал четенле тутады. Ма аллай патриотуду элини Шхаев Мухамед Салим-Гериевич.
Таулу эркишича, Мухамед да юй бийчеси Фатиманы юсюнден кёб сёлеширге сюймейди, тартынады. Фатима уа школгъа барыр кёзюуге джетмеген сабийлеге къарагъан учреждениеде воспитатель болуб 30 джыл ишлейди. Джашы Асланнга да, къызы Залинагъа да, келини Дианагъа да адамла болдула деб къууана джашайды. Мухамед а юч туудукъчугъун джаны кибик кёреди. Эм уллу къууанчы уа абадан туудугъу Эмирни школгъа джюрюб башлагъаныды.

Кумукова Хаджат.