Хычын


Хычынла бла бёрекле къарачай хантланы ичинде дамлы, татымлы ашарыкъланы бир къауумудула. Ала, кърым хычындан къалгъанла, кюн сайын да, къууанчла бла эмда байрам кюнледе да къарачай юйдегилени тепсилерин джасагъан ашарыкъладыла. Хычын бишириу оюн-чам халда этилген чурумла бла (иш къойгъан, оюнну юсю бла ачха алгъан, хар неси толу джетмеген хычынны бишириб бериу дегенча) да байламлыды. Къарачай хычынны аты Италияны пиццасындан артха къалмайды дамлылыгъы, белгилилиги бла да.
Хычынны сансыз-санаусуз кёб тюрлюсю барды. Аны будай неда нартюх унладан этедиле. Тылыны ачытхы бла неда ачытхысыз басадыла. Ичине уа тартылгъан эт, ууулгъан гардош, ачыгъан (творог),  бышлакъ, чюгюндюр чапыракълагъа тузлуракъ бышлакъ къошуб эмда дамлы затла салыб биширедиле аны.

Бузлама

Къойну аякъларындан, башындан алыннган 400 грамм этден, 30 грамм быхыдан, 40 грамм сохандан, 5 грамм сарысмакъдан этиледи. Тузну адам сюйгенича къошады.
Къойну юйютюлген башын, аякъларын ууакъ туураб, къазаннга салыб, сууукъ суу къуюб, башына чыкъгъан кёмюгюн ала, 4-6 сагъатны къайнатыргъа керекди. Бише башлагъанлай этни сюекден айырыб, шорпаны сюзюб, этни ууакъ туураб ызына къуяргъа керекди. Сагъат джарымдан анга быхы, сохан къошулады. Андан сора 20 минутну къайнатыргъа керекди. Ууакъ этилген быхы, гин, башха затла да къошуб, хазыр болгъан бузлама, сауутха къуюлуб къалса, ол къалын болады.
 
Тузланнган бауур бла тил
 
Бир адам юлюш 150 грамм тууар неда къой тилден, 150 грамм тууар неда къой бауурдан, 150 грамм туз атылгъан хуппегиден, 5 грамм сарысмакъдан, 0,1 грамм ачы къызыл шибижиден этиледи. Бишген бауур неда тил хуппегиде джарашдырылгъан рассолгъа салыныб, анга туз къошулады. Бирле сарысмакъ да къошадыла. Аны хазыр болгъунчун 8-10 кюнню тутаргъа керекди. Андан сора тепсиге, ууакъ тууралыб, гин, башха затла къошулуб, бишген гардошха сууукълай салынады.

КъЧР-де Гигиена бла эпидемиологияны юслеринден аралыкъны микробиология лабораториясында кёб тюрлю тинтиу ишле этиледиле. Тинтиуле бир кереге талай затны ачыкълайдыла. Алай бла Роспотребнадзор къуллукъну республикада управлениесини иш баджарыууна себеблик этедиле. Джангыз алайда тинтедиле адамланы джашауларында амалсыз керекли затланы - джерни, сууну, хауаны адам улуну чархына къалай джарагъанларындан башлаб, аны клиника-диагностика джаны бла тинтиу ишлери бла адамны биология къадары да.
Ол лабораторияда врачла да, лаборантла да ишлейдиле.