- Подробности
Арт заманда эслеб къарасагъыз, бурунча, къартла къой эсенг джаш адамла да кийиб башлагъандыла бухар бёрклени.
Озгъан ёмюрню ал сюреминде да, халкъыбызны Азиягъа кёчюрген заманлада да уллайгъан эркишилерибиз тюшген суратлагъа къарасакъ, ата- бабаларыбызны башларында бухар бёрклери болгъанларын кёребиз.
Озгъан ёмюрню ал сюреминде да, халкъыбызны Азиягъа кёчюрген заманлада да уллайгъан эркишилерибиз тюшген суратлагъа къарасакъ, ата- бабаларыбызны башларында бухар бёрклери болгъанларын кёребиз.
- Подробности
Бизни ата-бабаларыбыз ёмюрлени теренинден бери да джашауларын малчылыкъ бла байламлы этиб келгендиле. Малны сютюнден ала джау, бышлакъ, айран этгендиле, этинден а тюрлю-тюрлю татымлы ашла хазырлагъандыла. Сёз ючюн, тишликни (шишлик) алыб айтсакъ огъуна, ол къарачай-малкъар халкъдан чыкъгъан затды, не ючюн десенг, ол тишлеген деген сёзден къуралыб айтылады, башха бир милетде да джокъду. Бюгюн мен таулула ийнек, къой, эчки сютледен къаллай бышлакъ, джау, айран этгенлерин дагъыда башха затланы юслеринден хапар айтыргъа излейме. Мени оюмума кёре, бу затла бизни миллетни хант хазнасы болгъаны тарихде къалыргъа эмда ёсюб келген тёлю аланы билирге керекди.
- Подробности
Бюгюн биз окъуучуларыбызгъа къыргъыз миллетде сыйлы ушхууургъа саналгъан, не суу бёрекге, не мантыгъа ушамагъан, кеси уа аладан эсе тынчыракъ этилген ашарыкъны теджейбиз.
Керекли затла: ун, гаккы, суу, туз. Суу орнуна гыпы айранны неда сютню хайырландырыргъа боллукъду.
Керекли затла: ун, гаккы, суу, туз. Суу орнуна гыпы айранны неда сютню хайырландырыргъа боллукъду.
- Подробности
Тарих материаллагъа кёре дунияда халкъла байракъла бла биринчи хайырланыб тебрегенлеринден бери талай минг джыл болады. Бютеу миллетледе да байракъны бек уллу сыйы болгъанды. Не ючюн десегиз, ол миллетни неда къауумну-тукъумну «бетине» тергелгенди. Урушда байракъ тёгереги аскерни джюрегича болгъанды, ол себебден байракъны эм ётгюр, эм кючлю адамлагъа ышаннгандыла. Байракъны тас этгенден уллу бет джоймакълыкъ болмагъанды. Къуру урушда тюл, тюз джашауда да.
Бир юлгю келтирейик. Бурун къыз бергенде, келин келтиргенде къарачайлыла, малкъарлыла байрамда тукъум байракъла бла хайырланнгандыла (аллай байракълагъа тукъум тамгъаны салгъандыла). Сёз ючюн, кюёу джёнгерле келинни алыб келген заманда келинни, кюёуню тукъум тамгъалары салыннган байракъланы кёлтюрюб баргъандыла. Кюёуню, аны джёнгерлерин сынар ючюн, аллай байракъны урлау адет болгъанды. 1868-чи джыл быллай байрамланы биринде болгъан орус алим Н.Ф.Грабовский (ол Басханда Орусбийлада къонакъда болгъанды) айтылгъан адетни юсюнден былай джазады: «Потерять это импровизированное знамя считается между горцами величайшим позором, способным вызвать серьезную драку и неприятные последствия. По мнению солидных людей, молодежь, позволившая каким бы то ни было путем овладеть знаменем, может допустить это и по отношению к невесте. Несмотря... на дурные последствия, вызываемые подчас смелым нападением на святыню киеудженгеров, нападения эти делаются все-таки при каждой свадьбе».
Бир юлгю келтирейик. Бурун къыз бергенде, келин келтиргенде къарачайлыла, малкъарлыла байрамда тукъум байракъла бла хайырланнгандыла (аллай байракълагъа тукъум тамгъаны салгъандыла). Сёз ючюн, кюёу джёнгерле келинни алыб келген заманда келинни, кюёуню тукъум тамгъалары салыннган байракъланы кёлтюрюб баргъандыла. Кюёуню, аны джёнгерлерин сынар ючюн, аллай байракъны урлау адет болгъанды. 1868-чи джыл быллай байрамланы биринде болгъан орус алим Н.Ф.Грабовский (ол Басханда Орусбийлада къонакъда болгъанды) айтылгъан адетни юсюнден былай джазады: «Потерять это импровизированное знамя считается между горцами величайшим позором, способным вызвать серьезную драку и неприятные последствия. По мнению солидных людей, молодежь, позволившая каким бы то ни было путем овладеть знаменем, может допустить это и по отношению к невесте. Несмотря... на дурные последствия, вызываемые подчас смелым нападением на святыню киеудженгеров, нападения эти делаются все-таки при каждой свадьбе».
- Подробности
1. Джезден джассы этилген отлукъ, белибауу бла белине къысылыб болгъанды. Отлукъгъа (пороховница) эки литрге джууукъ от сыйыннганды.
2. Белибаууна от ёлчеси (мерка для пороха) байланыб болгъанды.
3. Белини башха джанында, белибауунда окъ къапчыгъы (кожанная сумка для пуль) болгъанды.
4. Белинде къамасы, сыртында узун быргъылы шкогу болгъанды. Шкокну къурамы: быргъы, быргъы артында къулакъ от тегенеси, юсюнде отлукъ эки таш чархчыкъ. Отлукъ чархчыкъланы бир-бирине чакъдырыб, ала джилтин бериб, тегене юсюнде отну джандырыб, от тешикчик (терезечик) бла быргъыда отха кёчюб, быргъыны ичинде от джаныб-чачылыб окъну быргъыдан учургъанды, атылтханды.
2. Белибаууна от ёлчеси (мерка для пороха) байланыб болгъанды.
3. Белини башха джанында, белибауунда окъ къапчыгъы (кожанная сумка для пуль) болгъанды.
4. Белинде къамасы, сыртында узун быргъылы шкогу болгъанды. Шкокну къурамы: быргъы, быргъы артында къулакъ от тегенеси, юсюнде отлукъ эки таш чархчыкъ. Отлукъ чархчыкъланы бир-бирине чакъдырыб, ала джилтин бериб, тегене юсюнде отну джандырыб, от тешикчик (терезечик) бла быргъыда отха кёчюб, быргъыны ичинде от джаныб-чачылыб окъну быргъыдан учургъанды, атылтханды.
Последние новости
Популярное
Документы
В лицах
