Джюрек къыллары ашхылыкъгъа, шохлукъгъа джырлагъан, чемер къоллу, чомарт кёллю адамла халкъны арасында хар заманда да бола келгендиле. Ала, айланнган, джюрюген джерлеринде насыб кюнню джылыуун тийдире, миллетни джумушун этиб джашагъандыла. Мен хапарын айтыргъа излеген Чанкаланы Аскерни джашы Расул аллай усталаны бириди.
Расул 1976-чы джыл февралны 14-де Дружба элде кеси къыйыны бла джашагъан, халкъны ашхы адетлерин, адебни-намысны багъалатхан къарачай юйдегиде туугъанды. 1993-чю джыл орта школну джетишимли бошаб, билимин андан ары ёсдюре, Къарачай-Черкес кърал технология академиягъа кириб 1998-чи джыл тауусханды. Кёб тюрлю ишледе уруна келгенди. Расул 2014-чю джылдан бери «Диалог-финанс» деген коллектор агентствону баш директору къуллукъну толтурады.
Чанка улу школда окъугъан заманындан фахмусуну кючюн таныта, чемерлигини къанатларын джая башлайды. Къартлагъа соруб, къайсы агъач неге джарагъанын билиб, школдан бош заманында кече къаламла этиб школгъа элтеди. Къашыкъ, чолпу башха затла да этиб башлайды. Академияда окъугъан сагъатында да ол ишин тохтатмай, агъачдан этген тюрлю-тюрлю затлары бла адамланы сейирсиндиреди. Хар зат кеси аллына болуб къалмайды, усталыкъ да алайды. Аллах береди адамгъа фахмуну, чемерликни да. Бирлени башлары, экинчилени къоллары ишлейди. Расулну уа, башы, къолу да фахмуну джарыгъын джайгъанлай турадыла. Аны атасыны атасы Мухамматны чемерлиги, агъачха усталыгъы кенгнге белгили болгъанды. Адамлагъа турмуш джашауда бек керекли болгъан агъачдан кёб зат этиб бергенлей джашагъанды. Чанкаланы Расул да алайды. Аны чемер къоллары темирни, агъачны да бирча ариу ойната, аладан кёб тюрлю зат эте, миллетине, башхалагъа да чомарт джаяды.
Сёз ючюн, темирден буруула, къабакъ эшикле, налла, бычакъла этеди; агъачдан да эшикле, шиндикле, терезеле, тепсиле, табакъла, чолпула, къашыкъла, садакъла, балта, чёгюч, кюрек, чалкъы сабла, турмушда башха керекли затла этеди.
Расул айтхандан, агъачны не зат этеригинге кёре сайлайса. Сёз ючюн, садакъ кюрючден этиледи. Тартсанг, сыныб къалмай бюгюлюрча, анга къаты, бюгюлген агъач керек болады.
Агъач бла ишлерге терен фахму керекди. Аны уллу лагъымы барды, адам къолуна алыб къарагъанча тюлдю. Аны бла кюрешир ючюн, ичине кириб къалгъанча болургъа керекди. Терсине этгенлей агъач джарылады, сынады, къыяу болады.
Расул этген затларын бир кере да сатмагъанды. Адамлагъа алайлай бериб тургъанды. Ол этген сейир затла музейлени да джасайдыла. 40 джыл джашагъан элинде аны танымагъан джокъду. Тилегеннге чалкъыларын джарашдырыб береди; бычакъларын, къыптыларын, балталарын билейди; тырнау этеди; итиуланы, эски джуугъан машиналаны къыяуларын тюзетеди. Этген ишине хакъ алмайды. Намаз этген, межгитге джюрюген таулу джаш тюзлюкню джолунда сууаблыкъны джулдузун джандыргъанлай барады.
Быйыл ногъайлыланы тилеклери бла аланы музейлерине бал аякъ эмда садакъ этиб бергенди.
Расул джюрек сезимлерин ашхылыкъгъа атаб, сыйны, махтауну тёрюне чыгъыб, бетинден нюрю тёгюле, бютеу адамлагъа игилик излей джашайды.
Чанка улу школда окъугъан заманындан фахмусуну кючюн таныта, чемерлигини къанатларын джая башлайды. Къартлагъа соруб, къайсы агъач неге джарагъанын билиб, школдан бош заманында кече къаламла этиб школгъа элтеди. Къашыкъ, чолпу башха затла да этиб башлайды. Академияда окъугъан сагъатында да ол ишин тохтатмай, агъачдан этген тюрлю-тюрлю затлары бла адамланы сейирсиндиреди. Хар зат кеси аллына болуб къалмайды, усталыкъ да алайды. Аллах береди адамгъа фахмуну, чемерликни да. Бирлени башлары, экинчилени къоллары ишлейди. Расулну уа, башы, къолу да фахмуну джарыгъын джайгъанлай турадыла. Аны атасыны атасы Мухамматны чемерлиги, агъачха усталыгъы кенгнге белгили болгъанды. Адамлагъа турмуш джашауда бек керекли болгъан агъачдан кёб зат этиб бергенлей джашагъанды. Чанкаланы Расул да алайды. Аны чемер къоллары темирни, агъачны да бирча ариу ойната, аладан кёб тюрлю зат эте, миллетине, башхалагъа да чомарт джаяды.
Сёз ючюн, темирден буруула, къабакъ эшикле, налла, бычакъла этеди; агъачдан да эшикле, шиндикле, терезеле, тепсиле, табакъла, чолпула, къашыкъла, садакъла, балта, чёгюч, кюрек, чалкъы сабла, турмушда башха керекли затла этеди.
Расул айтхандан, агъачны не зат этеригинге кёре сайлайса. Сёз ючюн, садакъ кюрючден этиледи. Тартсанг, сыныб къалмай бюгюлюрча, анга къаты, бюгюлген агъач керек болады.
Агъач бла ишлерге терен фахму керекди. Аны уллу лагъымы барды, адам къолуна алыб къарагъанча тюлдю. Аны бла кюрешир ючюн, ичине кириб къалгъанча болургъа керекди. Терсине этгенлей агъач джарылады, сынады, къыяу болады.
Расул этген затларын бир кере да сатмагъанды. Адамлагъа алайлай бериб тургъанды. Ол этген сейир затла музейлени да джасайдыла. 40 джыл джашагъан элинде аны танымагъан джокъду. Тилегеннге чалкъыларын джарашдырыб береди; бычакъларын, къыптыларын, балталарын билейди; тырнау этеди; итиуланы, эски джуугъан машиналаны къыяуларын тюзетеди. Этген ишине хакъ алмайды. Намаз этген, межгитге джюрюген таулу джаш тюзлюкню джолунда сууаблыкъны джулдузун джандыргъанлай барады.
Быйыл ногъайлыланы тилеклери бла аланы музейлерине бал аякъ эмда садакъ этиб бергенди.
Расул джюрек сезимлерин ашхылыкъгъа атаб, сыйны, махтауну тёрюне чыгъыб, бетинден нюрю тёгюле, бютеу адамлагъа игилик излей джашайды.
ЛЕПШОКЪЛАНЫ Хусеин.
{jcomments}
