- Подробности
Темрезланы Рашид Къарачай-Черкесияда трикотаж производствону ёсюмюню юсюнден оюмун айтыб сёлешгенди. Къарачай-Черкесияны география, табигъат эмда тарих энчилигин эсге ала, республиканы халкълары ёмюрлени эл мюлк бла кюрешгенлерин, анда малчылыкъ, джюнден этилген затла халкъ усталыкъланы ёсдюргенлерин айтханды.
«Экспертле билдиргенден, регионда 50 мингнге джууукъ адам къумач затла чыгъаргъан производствода урунадыла. Ала андан алгъан хайырларын маджалгъа санайдыла. Ол, тюрлю-тюрлю усталыкъланы санагъатларын санамай, республиканы ишлеген къауумуну 20 проценти чакълы бир болады.
- Подробности
Бу Ленинградда багъырдан къуюлуб этилген, Трептов–паркда орнатылгъан эсгертме совет халкъны Уллу Ата джурт эмда Экинчи дуния къазауатда, аны кибик Европаны халкъларын нацизмден азатлауда этген Хорламыны эм сыйлы ёмюрлюк белгилерини бириди. Ол Эсгертмеде уа совет аскерчини ёлюмден къутхарылгъан немца къызчыкъны къойнуна алыб тургъаны кёрюнеди.
«Берлинни паркында он мингнге джууукъ совет аскерчи асыралгъанды. Къазауатда уллу джигитлик этген совет халкъгъа разылыкъларын билдирир ючюн, бери миллионла бла адамла келгенлей турадыла.
- Подробности
На совещании были рассмотрены вопросы реализации социальных инициатив Президента РФ Владимира Путина по поддержке материнства и детства, высказанных 28 ноября 2017 года на заседании координационного совета по реализации национальной стратегии действий в интересах детей.
Для поддержки рождаемости Президент России предложил уже с января наступающего 2018 года установить ежемесячную денежную выплату, которая будет предоставляться при рождении первого ребенка и выплачиваться до достижения им полутора лет.
- Подробности
Бюгюнлюкде бизге белгили болгъаныча, «къарачай» деген этноним орус история литературада биринчи кере 1639-чу – 1640-чы джыллада тюбейди. Къарачайлыланы юсюнден биринчи чала-къула хапарны биз орус патчахны буйругъу бла Москвадан Тау Артына – Дадианланы джерге (Гюрджюге) — баргъан келечи джолоучула христиан динни къуллукъчулары Федот Елчин бла Павел Захарьевни 1639-чу – 1640-чы джыллада отчётларындан билебиз.
Джолоучула Тау Артына бара черкеслилеге, ногъайлы Рустамбек бийге, къарачай бийлеге – Элбуздукъ бла Гилястаннга - къайтыб, къонакъда кеслерин сыйлата, сатыу-алыу эте баргъанларыны юсюнден хапар айтадыла. Алай а, Гюрджюге къалайтын аугъанларыны юсюнден хапар бермейдиле. Джолоучула Къобан ёзен бламы огъесе Басхан бламы баргъандыла? Бу соруугъа джууаб ачыкъ табылмагъаны амалтын, къарачайлыланы ол кёзюуде къайда джашаб келгенлерини юсюнден алимле, эки тюрлю акъылны тутуб, даулаша турадыла. Шимал Кавказны орта ёмюрледен тарихин тинтиучю профессор Н. Кушева акъыл этгеннге кёре, XVII-чи ёмюрню ал джылларында къарачайлыла къуру Къобан ёзенде джашагъандыла, москвачы келечиле да Гюрджюге Къобан ёзен бла баргъандыла, дейди. Кавказовед И. Лавров, полемиканы джюрюте, москвачы келечиле Басханда джашагъан къарачайлылагъа тюбегендиле, джолоучула Тау Артына Басхан ёзен бла эннгендиле деген акъылны тутханды. Лайпан улу Хамид бла Е. А. Алексеева, археология эсгертмелеге таяна, этнография материалланы эсге ала, къарачайлыла ол кёзюуде Басханда да, Къобан ёзенде да джашагъандыла, алай а келечиле Басхан бла баргъан болурла, деб ишек этедиле. Была мурат этген бла, къарачайлыла Басхандан Къобан ёзеннге XVI-чы ёмюрню аягъы бла XVII-чи ёмюрню ал джылларында кёчгендиле. Къарачайлыла XVI-чы ёмюрде Къобан башы бла Басханда орналыб джашаб келгенлерин бу арт джыллада археология эсгертмелени тинтиу иш ачыкълагъанды. Этнография материалла белгилегеннге кёре басханчыла Октябрь революциягъа дери кеслерин къарачайлылагъа санагъандыла. XIX-чу ёмюрде тыш къраллагъа кёчген таулула бюгюнлюкде да: «Биз басханчы къарачайлылабыз», – дейдиле. Тарих литературада уа Малкъардагъы таулуланы атлары бла халкъла атларын, ёзенлени, эллени джюрютгендиле. Элбуздукъ бла Гилястан къайсы ёзендеги къарачайлыла болгъандыла? Джолоучула айтхан бла, ала Къабартыдан Къарачайгъа беш-алты кюнню баргъандыла. Амма, Къабартыны къайсы бир элинден да Басханнга аллай бир кюнню джолоучулукъ керекми эди? Дагъыда бир затны эсге алыргъа керек болады. Келечиле джазгъан ишлеринде (статейный списокда) айтылгъан черкеслиле бла ногъайлылагъа да къалайда тюбеген болурла?
- Подробности
Ол къарауну кёзюуюнде ачыкъланнганына кёре, посёлокну арасы, 2 минг квадрат метр плитка тёшелиб, 40-дан артыкъ орам чыракъ тагъылыб, ариу джарашдырылгъанды. Бир игиси сабий площадка бла спорт площадка да аны къурамына киредиле. Аны себебли энди ала сабийле тюрлю-тюрлю оюнла, мини-футбол ойнаргъа сюйюб келиучю джерле болгъандыла. Хауа ариу кюнледе кемизли адамла да кёб заманларын бу аралыкъда солуй ётдюредиле.
