Пятигорск

Эресей Федерацияны Ставрополь крайыны курорт шахарыды. Муниципал къуралышны административ аралыгъыды.

2010-чу джылны башил (январь) айыны 19-дан бери Шимал Кавказ федерал округну «Кавказские Минеральные Воды» деген регионуну промышленность, сатыу-алыу, илму, маданият эмда турист аралыгъыды. Шахарны аты Бештау деген тауну аты бла аталгъанды. Ол кеси да бу тауну этегинде орналгъанды. Пятигорскеге аты 1930-чу джыл байрым (февраль) айны 18-де аталгъанды.

Бюгюнлюкде Пятигорскеде 145885 адам джашайды. Анда кёбюсюне оруслула джашайдыла. Андан сора да  эрменлиле, азербайджанлыла, украинлыла дагъыда башха миллетлени келечилери бардыла.

Пятигорск Шимал Кавказда айтылыб тургъан курортланы бириди. Аны тышында да бу шахар белгили орус поэт Михаил Юрьевич Лермонтовну юйю бла белгилиди. 1973-чю джыл Пятигорскеде М.Ю. Лермонтовну кърал музейи-заповедниги къуралгъанды.

 

Дагъыстан

Республика

Эресей Федерацияны субъектиди. Шимал Кавказ федерал округну эмда Шимал Кавказ экономика районну къурамына киреди. 1921-чи джыл башил (январь) айны 20-да къуралгъанды. Махачкъала аны ара шахарыды.

Дагъыстан Республиканы чеклери Азербайджан Республика, Гюрджю, Чечен Республика, Ставрополь край эмда Къалмукъ Республика бла ётедиле. Дагъыстан 42 район бла 10 шахар округдан къуралгъанды. Республиканы Конституциясына кёре орус эмда республикада джашагъан бютеу миллетлени тиллери кърал тиллеге саналадыла. Аланы ичинде джазмасы эмда официал статусу болгъан тилле быладыла: авар, агуль, азербайджан, даргин, къумукъ, лак, лезгин, ногъай, рутуль, табасаран, тат, цахур тилле.

1930-чу - 1940-чы джыллада Дагъыстанны шимал, тюз эмда тау джерлеринде миллетле бир-бирлери бла къумукъ тилде сёлешиб тургъандыла. Бёлек замандан ала орус тилге кёчгендиле.

Эресей Федерацияны къурамына киреди, ол Эресейни къыбыла джанында, Шимал Кавказны арасында эмда шаркъ табасында, орналгъанды. Шимал Кавказ федерал округну къурамына Федерацияны 7 субъекти киреди - 6 республика бла 1 край. 

Эресей Федерацияны къурамына киреди, ол Эресейни къыбыла джанында, Шимал Кавказны арасында эмда шаркъ табасында, орналгъанды. Шимал Кавказ федерал округну къурамына Федерацияны 7 субъекти киреди - 6 республика бла 1 край.

Шимал Кавказ федерал округ 2000-чи джыл хычаман (май)  айны 13-де Эресей Федерацияны Президенти Владимир Путинни указы бла къуралгъанды. Алай а ол джыл никкол (июнь) айны 21-де Къыбыла федерал округга бурулгъанды. 2010-чу джыл башил (январь) айны 19-да Эресейни Президенти Дмитрий Медведевни указы бла Къыбыла федерал округдан чыгъыб, джангыдан Шимал Кавказ федерал округ къуралгъанды. Аны джерини уллулугъу 170439 квадрат километрди. Ол Эресей Федерацияны территориясыны 1 процентин тутады. Анда джашагъан джамагъатны саны 9823481 адамды. Ол Эресей Федерацияны джамагъатыны 6,69 проценти болады.

Кёб болмай республиканы Премьер-министри Аслан Озов, Эресей Федерацияны Президенти В. В. Путинни «О национальных целях и стратегических задачах развития РФ на период до 2024 года» деген май указына кёре, миллет проектлени джашауда бардырыуну юсюнден кенгеш этгенди.

Алайда «Создание системы поддержки фермеров и развитие сельской кооперации», «Малое и среднее предпринимательство и поддержка индивидуальной предпринимательской инициативы» деген миллет проектлени къураб, алагъа джашауда орун алдырыуну юсюнден сёлешдиле.

Кенгешге къошулгъанланы арасында Къарачай-Черкесияда федерал инспектор Игорь Дральщиков, КъЧР-ни Правительствосуну Председателини орунбасарлары Байчораланы Эльдар бла Евгений Поляков, Къарачай-Черкесияны экономика ёсюмюню министри Али Накохов, КъЧР-ни эл мюлк министри Боташланы Анзор бар эдиле.

 Быйыл абыстол (ноябрь) айны 22-де «Радиотелевизионный передающий центр Карачаево-Черкесской Республики» деген эресейчи телевизион эмда радио-бериуню сетини бёлюмю тест джорукъда 44 передатчик къургъанды. Аны кючю бла «Рен-Тв», «Спас», «СТС», «Домашний», «ТВ-3», «Пятница», «Звезда», «Мир», «ТНТ», «Муз ТВ» каналла къошулгъандыла. Аланы къуру бизни республикада къой эсенг, бютеу къралны цифралы бериулеге бурууда уллу магъанасы барды. Юч-тёрт джылны мындан алда республиканы элледе джашагъан адамлары 3-4 канал бла хайырлана эдиле. Энди уа, эллени джамагъаты, иги кёргюзген 20 каналгъа къараргъа мадар табарыкъды. Бирикген информацион стандартны джангы технологияларыны джашаугъа кийирилгенлерини хайыры уллуду. Регионну адамлары информацияны бары да бирча аладыла.

 Мындан алда Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Темрезланы Рашид ишни юсю бла Ногъай муниципал районнга баргъанды. Ол Эркен-Шахар посёлокда юйлени алларында джерлени айбатлы этиуге джораланыб бардырылгъан ишлени къалай этилгенлерине багъа бергенди. Быйыл посёлокда кёб фатарлы 12 юйню арбазлары ариу тюрсюн аллыкъдыла. Тёрт орамны да толу ремонт ишлери битерикди. Ногъай районда джамагъат джерлени ариу этиуге терен эс бёледиле.

Темрезланы Рашид посёлокну джамагъаты бла ушакъ этиб, баджарылгъан ишлени юсюнде аланы оюмларын сора, мындан ары да бардырыллыкъ ишледе биригиб, ишге таукел джюрюш берирге кереклисин айтханды.

Андан сора Темрезланы Рашид эллени тамадаларыны эслерин, адамлагъа юй-коммунал мюлклени проблемаларыны механизми къалай ишлегенин айтыб ангылатырларын излегенди.