Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Темрезланы Рашид, Ананы къралла арасы кюню бла республиканы тиширыуларын къууанч халда  алгъышлаб, 20-дан аслам кёб сабийли анагъа КъЧР-ни «Материнская слава» деген хурмет белгисин бергенди.

«Бизни багъалы тиширыуларыбыз, аналарыбыз, мен сизни бу джарыкъ байрам бла таза джюрегимден алгъышлайма. Этген ишигиз, къыйыныгъыз ючюн сизге разылыгъымы билдирирге излейме. Сиз бизни къралны, республиканы келлик тёлюсюн ёсдюресиз. Ала бизни къралыбызны эм кючлю, эм ариу джашлары бла къызларыдыла. Сиз бизни эм уллу байлыгъыбызсыз. Биз сизни ючюн джашайбыз. Бек мардасыз сау болугъуз. Биз сизни сюебиз, багъалатабыз, сыйлайбыз»,- дегенди Темрезланы Рашид.

 Эресей Федерацияны Президенти В.В.Путинни «О национальном плане противодействия коррупции» деген указын джашаугъа кийире, Къарачай-Черкес Республиканы Башчысы Темрезланы Рашид, Къарачай-Черкес Республикада коррупциягъа къаршчы бардырылгъан ишлени бирикдириуню юсюнден комиссияны кенгешин бардырды.

Коррупция болмаз ючюн, профилактика ишле бардыра, джууукъ заманда къалай биригиб ишлерге кереклисини оноуу этилди.

 Кенгешде толтуруучу, законла чыгъарыучу, муниципал властла, закон-джорукъ сакълагъан структурала бла, къоркъуусузлукъну управлениеси бла, башха надзор структурала бла биригиб ишлерча мадарла къуралгъанлары чертилди. Бюджет мадарланы хайырлы джоюугъа терен эс бёлюндю.

Пятигорск

Эресей Федерацияны Ставрополь крайыны курорт шахарыды. Муниципал къуралышны административ аралыгъыды.

2010-чу джылны башил (январь) айыны 19-дан бери Шимал Кавказ федерал округну «Кавказские Минеральные Воды» деген регионуну промышленность, сатыу-алыу, илму, маданият эмда турист аралыгъыды. Шахарны аты Бештау деген тауну аты бла аталгъанды. Ол кеси да бу тауну этегинде орналгъанды. Пятигорскеге аты 1930-чу джыл байрым (февраль) айны 18-де аталгъанды.

Бюгюнлюкде Пятигорскеде 145885 адам джашайды. Анда кёбюсюне оруслула джашайдыла. Андан сора да  эрменлиле, азербайджанлыла, украинлыла дагъыда башха миллетлени келечилери бардыла.

Пятигорск Шимал Кавказда айтылыб тургъан курортланы бириди. Аны тышында да бу шахар белгили орус поэт Михаил Юрьевич Лермонтовну юйю бла белгилиди. 1973-чю джыл Пятигорскеде М.Ю. Лермонтовну кърал музейи-заповедниги къуралгъанды.

 

Дагъыстан

Республика

Эресей Федерацияны субъектиди. Шимал Кавказ федерал округну эмда Шимал Кавказ экономика районну къурамына киреди. 1921-чи джыл башил (январь) айны 20-да къуралгъанды. Махачкъала аны ара шахарыды.

Дагъыстан Республиканы чеклери Азербайджан Республика, Гюрджю, Чечен Республика, Ставрополь край эмда Къалмукъ Республика бла ётедиле. Дагъыстан 42 район бла 10 шахар округдан къуралгъанды. Республиканы Конституциясына кёре орус эмда республикада джашагъан бютеу миллетлени тиллери кърал тиллеге саналадыла. Аланы ичинде джазмасы эмда официал статусу болгъан тилле быладыла: авар, агуль, азербайджан, даргин, къумукъ, лак, лезгин, ногъай, рутуль, табасаран, тат, цахур тилле.

1930-чу - 1940-чы джыллада Дагъыстанны шимал, тюз эмда тау джерлеринде миллетле бир-бирлери бла къумукъ тилде сёлешиб тургъандыла. Бёлек замандан ала орус тилге кёчгендиле.

Эресей Федерацияны къурамына киреди, ол Эресейни къыбыла джанында, Шимал Кавказны арасында эмда шаркъ табасында, орналгъанды. Шимал Кавказ федерал округну къурамына Федерацияны 7 субъекти киреди - 6 республика бла 1 край. 

Эресей Федерацияны къурамына киреди, ол Эресейни къыбыла джанында, Шимал Кавказны арасында эмда шаркъ табасында, орналгъанды. Шимал Кавказ федерал округну къурамына Федерацияны 7 субъекти киреди - 6 республика бла 1 край.

Шимал Кавказ федерал округ 2000-чи джыл хычаман (май)  айны 13-де Эресей Федерацияны Президенти Владимир Путинни указы бла къуралгъанды. Алай а ол джыл никкол (июнь) айны 21-де Къыбыла федерал округга бурулгъанды. 2010-чу джыл башил (январь) айны 19-да Эресейни Президенти Дмитрий Медведевни указы бла Къыбыла федерал округдан чыгъыб, джангыдан Шимал Кавказ федерал округ къуралгъанды. Аны джерини уллулугъу 170439 квадрат километрди. Ол Эресей Федерацияны территориясыны 1 процентин тутады. Анда джашагъан джамагъатны саны 9823481 адамды. Ол Эресей Федерацияны джамагъатыны 6,69 проценти болады.

Кёб болмай республиканы Премьер-министри Аслан Озов, Эресей Федерацияны Президенти В. В. Путинни «О национальных целях и стратегических задачах развития РФ на период до 2024 года» деген май указына кёре, миллет проектлени джашауда бардырыуну юсюнден кенгеш этгенди.

Алайда «Создание системы поддержки фермеров и развитие сельской кооперации», «Малое и среднее предпринимательство и поддержка индивидуальной предпринимательской инициативы» деген миллет проектлени къураб, алагъа джашауда орун алдырыуну юсюнден сёлешдиле.

Кенгешге къошулгъанланы арасында Къарачай-Черкесияда федерал инспектор Игорь Дральщиков, КъЧР-ни Правительствосуну Председателини орунбасарлары Байчораланы Эльдар бла Евгений Поляков, Къарачай-Черкесияны экономика ёсюмюню министри Али Накохов, КъЧР-ни эл мюлк министри Боташланы Анзор бар эдиле.