Гогуйланы Магомет 1920-чы джыл арттотур айны (апрелни) 4-де Къарачай-Черкес автоном областны Къарачай районуну Хурзук элинде Томайны халкъны ашхы адетлерин сакълагъан, урунууну сюйген юйдегисинде туугъанды.1941-чи джыл никкол айны 20-да аны аскерге аладыла. Ол айны 22-де уа, Уллу Ата джурт къазауат башланады. Магомет Дондагъы Ростовну азатлаугъа, аны къоруулаугъа къошулады. Къызыл Байракълы 181-чи гвардиячы полкну къурамында болуб, гитлерчи фашистле бла джанын-къанын аямай сермешгенди. Таганрог шахар ючюн баргъан ачы сермешлени биринде ауур джаралы болады. Госпиталда джатыб, бир кесек маджал болгъандан сора, джангыдан ызына къайтады. Алайда кёргюзген эркишилигин, тирилигин эсге ала, аны «Ётгюрлюгю ючюн» деген медаль бла саугъалайдыла.
Немец джыртхычладан Кавказны джерин азатлагъандан сора Гогуй улу Воронеж, Харьков джанында баргъан къанлы сермешлеге къошулады. Алада да ётгюрлюкню, батырлыкъны джолунда кесин юлгюлю тутуб, кёб фашистни, аланы техникаларын къаушатады. Алайда да кърал саугъала алады. 1943-чю джылны къышында экинчи кере ауур джаралы болады. Узакъ болмай атылгъан тоб снаряддан чачылгъан кесекледен контузия болады. Госпиталда джатыб чыкъгъанындан сора аны СССР-ни Халкъ комиссариатыны таша тургъан уруш кереклерини 513-чю номерли аскер предприятиесине кёчюредиле. Магомет аскер къуллугъун алайда 1947-чи джылгъа дери бардырады.
Ата джуртну гитлерчи фашистледен азатлаугъа, сакълаугъа тири къошулгъаны ючюн, кърал аны кёб кере саугъалагъанды. Аланы арасында 25 орден бла медаль бардыла.
Орта Азиядан Джуртуна къайтхандан сора Хурзук школну устазы, артда директору болуб ишлеб тургъанды. Усталыгъына керти адам ишине 60 джыл чакълы джашауун бергенди. 1994-чю джыл Эресей Федерацияны Президентини указы бла анга «Эресей Федерацияны махтаулу устазы» деген сыйлы ат аталгъанды.
Магометни таныгъанла, билгенле аны сюйюб эслерине тюшюредиле, разы болгъанларын билдиредиле. Сёз ючюн, Эресей Федерацияны махтаулу артисти Къарачай-Черкес Республиканы халкъ поэти, Магомет Томаевични сохтасы, бюгюнлюкде «Къарачай» газетни баш редактору-директору Ёзденланы Магометни джашы Альберт аны юсюнден былай айтады: «Гогуйланы Томайны джашы Магомет мени школда тарихден окъутханды. Уллу билими болгъан, къралгъа, халкъына кертилей тургъан огъурлу адам эди. Школда окъутхан сагъатда дерслени тышында да, сабийлени ариу халиге юрете, миллетибизни ашхы адетлерини, адебни-намысны юслеринден сёлеше, дуниядан кёб хапар айта эди. Эл советни тамадасы болуб да талай джылны ишлеген эди. Адамланы инджиулерине къайгъыра, алагъа эс бёлгенлей, къолундан келгенича болушханлай тургъанды. Кеси да бизни бла хоншу джашай эди. Школдан юйюне келсе, солугъан кюнюнде да эртденден ингирге дери не биченликде, не бачхада ишлеб кёрлюк эдинг. Керти кирсиз адам эди. Хурзукда сыйлы, белгили адамланы бири эди.
Хоншулукъда, эт джууукъ адамлача, тынчлыкълы джашагъанбыз. Джылы келсе да тири эди, джандетли болсун.
Къарнашы Басият баш категориялы аскер врач болгъанды. Карагандада космонавтланы саулукъларын багъыб тургъанды. Экинчи къарнашы Наны «Эресей Федерацияны махтаулу врачы», медицина илмуланы доктору, академик атлагъа ие болгъанды. Эм гитче къарнашы Маджит «Эресей Федерацияны автотранспортуну махтаулу къуллукъчусуду».
Юй бийчеси Орусланы Хызырны къызы Абидат бла бирге Джуртубуз, элибиз, джамагъатыбыз деген огъурлу юйдеги къураб, эки джаш бла юч къыз ёсдюргенди. Уллу джашы Рашид подполковник чыны бла ич ишледе, милицияда, ишлегенди. Экинчи джашы Казбек Афганистанда къуллукъ этиб келиб, школда устаз болуб аскер къуллукъгъа юретген дерс бергенди. Къызлары Лида налог къуллукъда 25 джыл ишлегенди, бусагъатда пенсиядады. Лиза сабий врачды, Люда Преградна школда устаз болуб ишлейди. Ала намысларын, сыйларын тутхан ашхы адамладыла.
Мен сагъыш этгенден, къралны кърал этиб тутуб тургъанла, миллетни ёзегин сакълагъанла Гогуйланы Томайны джашы Махаметча адамла болгъандыла. Джатхан джери джумушакъ болсун. Юйдегисине, туудукъларына уллу саулукъ, насыб, рысхы тилейик Аллахдан».
Узеирланы Хусей.
{jcomments}
