Буруннгу къарачай гёджеблени кючлерини-къадарларыны, хорламларыны хапарлары аууздан ауузгъа айтылгъанлай турадыла.

Минг шукур Аллахха, ата-бабаларыбызны джетишимлерин къатлагъан, «учхан къушдан тюк алгъан» джашларыбыз бусагъатда да бардыла. Биз, аллай, бютеу миллетибизге, Джуртубузгъа сый келтирген уланланы хорламларына къууана, аланы джетишимлери бла ёхтемлене джашайбыз. Алчыланы ёсюб келген тёлюлеге юлгюге тутабыз. Мен бюгюн хапарын басмалагъан гёджеб джашыбыз да аты махтау бла айтылыучу уланланы бириди.
Джангы Джёгетей элден Боташланы Маджитни джашы Арафат туугъан элинде орта школда окъугъанды. Гитчелигинде огъунда ол спорт бла кюреширге кёлленнгенди. Атасы Маджит бла анасы Дугъум да джаш сабийни ол излемине разы болгъандыла. Алай бла Арафат Джангы Джёгетейни Джарыкълыкъ юйюнде къуралгъан спортзалгъа джюрюб тебрегенди.
Школну джетишимли тауусханындан сора Боташ улу Черкесск шахарда Абрекланы Магомет атлы МОСУ-ну юристлени хазырлагъан факультетите киргенди. Университетде да окъуй тургъанлай, ол «Олимпик» деген сабий эмда джаш тёлю спорт школда юрениулеге джюрюгенди. «Олимпикни» тутушланы не тюрлюсюне да уста, сынамлы тренерлери, джаш адамны спортха керти кёлю бла берилгенин кёрюб, аны ёсюмю бла иги кюрешгендиле. Тренерлери кеслерини усталыкъларына юрете, Арафат да, ала кёргюзген амалланы хайырландыра, уллу хорламлагъа джетгенди. Арафат дзюдодан, самбодан, бел тутушдан да Эресейни спортуну устасыды. Боташ улу спортну ол кюрешлеринден тюрлю-тюрлю дараджалы эришиулеге къошулгъанлай, алчы болгъанлай турады.
Ол биринчи кере бел тутушдан дунияны чемпиону 18 джылында болгъанды.
Аллахха керти ийнаннган, ашхы адетлерибизни бек тутхан, намыслы Арафат: «Хар не да Аллахны къолундады, Аны къадары, болушлугъу бла джетишимли болабыз», - деген болмаса, кесини юсюнден хазна хапар айтыучу тюлдю.
Алай болса да, бу джол Арафат барыбыз да билиб, кёрюб, уллу эришиуледе хорламлы болгъанында мен чемпион джашыбыздан толу хапар сордум.
- Арафат, джашауунгу спорт бла къачан, къалай байлагъанса?
- Юйде сабий заманыбызда уллу къарнашым Асхат бла меннге атам: «Санларыгъызны чыныкъдыра туругъуз», - деб, оюн халда зарядка этдириучен эди. Ол заманда огъуна спорт бла кюреширге сюе эдим.
Школгъа джюрюб тебрегенлей, анда абадан джашланы спортзалда санларын чыныкъдыргъанларын кёрюб, алагъа кёзюм къарагъан эди. Юйге келиб мен да спорт бла кюреширге излегеними айтханымда, атам бла анам бек къууаннган эдиле. Алай бла элибизде спортзалгъа джюрюб тебреген эдим. Анда Эресейни самбо бла дзюдодан махтаулу тренери, чемпион джердешлерибизни бир талайын тутушургъа юретген Чомаланы Юрий ишлей эди. Ол мени терк огъуна «къолгъа» алгъан эди. Мени джыгъышыргъа, тутушургъа да ол юретгенди. Уллу хорламлагъа джетериме ышанмакълыкъ бла спорт джолну таукел башларгъа учундургъаны ючюн мен анга бек разыма.
Школну бошагъанлы да Черкесск шахарда «Олимпик» деген спорт школда юрениулеге джюрюгенлей турама. Анда мени ёсюмюм бла Бостанланы Аслан бла Сослан кюрешедиле. Ала мени бел тутуш бла дзюдону амалларына уста юретгендиле. Сау болсунла, мени дуния дараджада хорламлы болгъанымда аланы уллу къыйынлары барды.
- Эсингде къалгъан эм уллу хорламынгы юсюнден бир хапар айтсанг.
- Сабий заманымда округ, кърал дараджада бардырылгъан тюрлю-тюрлю эришиулеге къошулуб, алчы орунланы алсам, ала кёзюме бек уллу хорламлача кёрюне эдиле. Артда, 2018-чи джыл Къазахстанда дунияда дараджада бардырылгъан эришиулеге биринчи кере къошулуб, алтын медаль бла саугъаланнганымда, уллу хорлам деб неге айтылгъанын сезген эдим.
- Биринчи кере дегенинг, ненча кере дуния дараджада чемпион болгъанса да?
- 2018-чи, 2019-чу, 2020-чы джыллада да кесими ауурлугъумда Къазахстанны ара шахарында бел тутушдан дуния дараджада бардырылгъан эришиуледе алчы болгъанма.
- Сенича дуния дараджада чемпион болургъа излеген джаш адамлагъа не айтыргъа боллукъса?
- Спортда джетишимли болур ючюн таймаздан кюреширге кереклисин эсге алсынла. Чемпион болургъа къаст этиб, тири кюрешген адам муратына джетерине ышанмакълыкъ уллуду.
- Арафат, джаш спортчулагъа уллу эришиулеге хазырланыргъа кёлтюргючлюк этген, алагъа кёл берген, джан аурутхан адет барды. Сеннге ол джаны бла кимле джарайдыла?
- Бусагъатда мени эришиулеге Эресейни халкъла арасы дараджалы спорт устасы Бостанланы Сослан хазырлайды. Ол кёл бергенлей, кеси билген лагъымлагъа юретгенлей турады. Уллу эришиулени хапарлары чыкъгъанлай Сослан мени юсюме сюелиб къалады.
Джолгъа къуралыргъа атам-анам, эгечим, къарнашым къараб ашырыучандыла. Джууугъум-тенгим да ала бла бирге джан аурутуб аллыма къараучандыла. Мен да аланы къууандырыргъа кюрешеме.
Джан аурутханланы уа Арафат бу джол бютюн да бек къууандыргъанды. Боташ улу къыркъар (август) айны 5-де, 6-да Къызыл Октябрь элде бел тутушдан Чотчаланы Хусейни джашы Магомедни эсгериуге аталыб бардырылгъан эришиуледе абсолют чемпион болуб, баш ёчге салыннган «ЛАДА-ГРАНТА» машинаны алгъанды.
Кеси айтхандан, Арафат энтда да кёб турмай дзюдодан Эресейни биринчилиги, Уралны биринчилиги ючюн бардырыллыкъ чемпионатлагъа къошуллукъду. Аллахны болушлугъу бла ол алада да алчы болур, биз да къысха заманда Боташ улуну джангы хорламларын джаш адамлагъа юлгюге тута, баямларбыз деб ышанама.

БАЙРАМКЪУЛЛАНЫ Зульфия.