ОГЪУРЛУ КЪАЗЫКЪЛА
Бир къарт кишини юч джашы болгъанды. Ол, малын-мюлкюн джашларына юлешиб берир мурат бла, джерге онеки къазыкъ ургъанды да, биринчи къазыкъгъа - бир къой, экинчисине - эки къой, ючюнчюсюне - юч къой, ол халда онекинчи къазыкъгъа онеки къой такъгъанды.

- Хайдагъыз, энди, джашла, бу къазыкъла барысы да огъурлу къазыкъладыла. Бу мен такъгъан къойланы ючюгюз да тенг юлешигиз, - дегенди.
- Да, ата, къазыкълагъа тагъылгъан къойланы саны бирча тюлдю. Биз аланы тенг къалай юлешейик? - деб соргъанды тамада джашы.
- Хар биригиз тёрт къазыкъгъа тагъылгъан къойну бошласагъыз, энчи юлюшлеригиз тенг боллукъдула, - дегенди аталары. Ючюсю да сагъышланадыла. Ахырында джашладан кичилери, ючюнчю, алтынчы, джетинчи эмда онунчу къазыкълагъа тагъылыб тургъан къойланы бошлаб, бир джанына айыргъанды.
- Кичи джашха джыйырма бла алты къой джетгенди, энди экигиз да юлюшюгюзню алыгъыз, - дегенди къарт бирси эки джашына. «Къайсыбыз къайсы къазыкъдагъыланы бошларгъа керекбиз?» деб, сагъышха къалгъандыла ала.
- Бу экиси ол къалгъан сегиз къазыкъгъа тагъылыб тургъан къойланы къалай юлешиб алыргъа боллукъдула?
Эсеблеуню юч тюрлю амалын кёргюзейик.
Биринчи амал: джашладан бири - биринчи, бешинчи, сегизинчи, онекинчи къазыкълагъа тагъылыб тургъан къойланы бошларгъа керекди; экинчиси уа - экинчи, тёртюнчю, тогъузунчу, онбиринчи къазыкълагъа тагъылгъан къойланы. Эсебде излегенча, джашла хар тёрт къазыкъдан джыйырма алтышар къой бошлагъандыла.
Экинчи амал: джашладан бири - биринчи, экинчи, онбиринчи, онекинчи къазыкълагъа тагъылгъан къойланы; экинчиси - тёртюнчю, бешинчи, сегизинчи, тогъузунчу къазыкълагъа тагъылгъан къойланы алыргъа боллукъдула.
Ючюнчю амал: бир джаш - биринчи, тёртюнчю, тогъузунчу, онекинчи къазыкълагъа тагъылгъан къойланы; бир джаш а — экинчи, бешинчи, сегизинчи, онбиринчи къазыкълагъа тагъылгъан къойланы алсала, юлюшлери тенг боллукъду. (Бу чотну башха амаллары да бардыла).
***
ТОГЪУЗ ТУЛУКЪ БУДАЙ
Эртде заманда Бийаслан деб бир киши, будай ёсдюрюб, артыгъын сатыб тургъанды. Бийаслан бир кюн Нарсана базаргъа арба бла будай келтиргенди. Адамлагъа табыракъ болсун деб, будайны тогъуз тулукъгъа къуйгъанды. Биринчиден тогъузунчугъа дери бир-бири ызындан келген тулукълагъа бирер пуд артыкъ будай сыйыныб баргъанды. Бек гитче тулукъ эки пуд тарта эди. Ол да алай этиб бошагъанлай, Бийасланнга ючеулен келгенди. Алда келген: «Барысын да мен аллыкъма», - дегенни айтханды. Экинчи келген: «Джартысын манга къой, марджа», - деб тилегенди. Ючюнчю адам а: «Ненчашар джетерик эсе да, тенг этиб юлешейик», - деб тохтагъанды.
- Будайны ючюгюзге да тенг этерикме, - дегенди Бийаслан, тюзлюк этиб. - Тогъуз тулугъунгу ауурлугъу да тогъуз тюрлюдю, сора, ючюбюзге да тенг джетер ючюн, къайсыларын алыргъа боллукъду, экен? - дегенди алгъа келген адам.
– 10-пудлукъ бла 8-пудлукъну алсам, тюз болурму?
- Огъай, сен алай алсанг, къалгъан джети тулукъ будай эки адамгъа тенг юлешинирик тюлдю,- дегенди экинчи адам. Урлукъ ала келгенле чотха-эсебге хазна болмагъанларына мыйыкъ тюбюнден ышара, Бийаслан хар бирине ючюшер тулукъ будай бергенди.
- Бийаслан ючеуленнге тогъуз тюрлю тулукъну тенг къалай юлешгенди?
- Берилген эсеб-чотда тогъуз тулукъда элли тёрт пуд будай барды. Муну юч адамгъа тенг юлешиб берсенг, хар бирине онсегиз пуддан джетеди (ючюшер тулукъдан). Эсебни бир талай джууабы барды.
Джууаблары: 1. Биринчи адамгъа - эки, алты, 10-пудлукъ; экинчиге - юч, джети, 8-пудлукъ; ючюнчюге - тёрт, беш, 9-пудлукъ тулукъла джетерге керекдиле.
2. Биринчи адамгъа - юч, беш, 10-пудлукъ; экинчисине - эки, джети, 9-пудлукъ; ючюнчю адамгъа уа - тёрт , алты , 8-пудлукъ тулукъла. (Бу чотну да башха амалы барды).